SVVHDB — LXXXVII

‘Sorry Doutzen, je moet even aan de lijn. Johnnie, hij ook. Jullie mogen straks weer los’.
Even te voren had Isza gebeld: ‘Hij komt eraan’.

Eerst kwam Bucur zis [ook wel genoemd] “Vice” — omdat hij de loco–burgemeester is — langsgereden in een Volkswagen Golf. ‘Mozeskriebel, al weer een andere auto — hoeveel auto’s heeft die gast eigenlijk?’ dacht ik bij mezelf.
Bucur parkeerde de Golf even verder op bij buurman Moldovan en liep richting van het dorp binnenwandelende gezelschap die hij zoëven per auto naar de dorpsrand had vervoerd.
Het is zaterdag 3 januari. De priester en twee mensen van het kerkbestuur is zojuist in Laslău Mic geweest om daar mensen in te zegenen en de kerkcontributie op te halen. Nu is ons dorp aan de beurt.
Ik zie hem twijfelen of hijhet wel of niet zal doen, het openen van de deur naar het erf van Nelu mijn overbuurman. De overbuurman die ruzie heeft met de priester. Uiteindelijk draagt hij een van de leden van het kerkbestuur op de deur te openen. Die gewoonweg is afgesloten Het gezelschap loopt door.
Binnen bij ons is de tafel gedekt en staat er een pot koffie, een fles wijn en een fles sap klaar. De koekjes zijn we vergeten. Isza is bij haar moeder op bezoek. Zij heeft al vijf jaar mot met de priester omdat deze een fatsoenlijke plek op de begraafplaats weigerde voor Isza’s overleden vader. Hongaren mogen alleen buiten de begrafplaats begraven worden. Isza werd kwaad, stapte naar de burgemeester die de priester vervolgens doodleuk meedeelde dat Isza vader gewoon op de begraafplaats moest worden begraven.
Ik sta op het erf mijn ADHD–hond Johnny vasthouden. Ik groet de priester op Roemeens correcte wijze: ‘Doamne ajută, domn păarinte. Și la mulți ani!’ [Moge God u helpen, vader. Nog vele jaren — vrijvertaald: prettige feestdagen]. Ik krijg een minzame knik terug en met de neus in de hoogte loopt hij door. Wil hij mijn bijdrage aan de kerk niet hebben, of zo? Ben ik te min omdat zijn pa een grotere kar heeft dan de mijne? Voor de goede orde, mijn vader heeft geen auto — mijn moeder zaliger reed altijd auto.
Ik bel Isza op om te zeggen dat ze voor niets het huis is uit gevlucht. Ze vraagt waarom ik hem niet aan zijn gewaad heb getrokken om te zeggen dat nu ik hier woon ik best aan de kerk wil meebetalen. Aan de ene kant vind ik een Orthodoxe dienst iets bijzonder, in het bijzonder door de liturgie die zijn oorsprong vindt bij de apostel Andreas die in deze contreien het christendom heeft verspreid. Aan de andere kant is het geroezemoes en de vele mensen een aanslag op mijn Aspergerschap. Ook de hoge trap naar de kerk toe is een beletsel gezien de modaliteit van mijn knieën en heup. Daarom kom ik zelden in de kerk.

In de zomer van vorig jaar legde de priester nog de betekenis uit
van de symbolen op de deur van de kerk.

Achteraf bleek dat hij bij meerdere mensen niet is geweest. Gisteren bij ons wekelijkse bezoek aan Ba Todor bleek de priester ook dat huis voorbij te zijn gegaan. Todor in vertwijfeling achterlatend: ‘Heb ik helemaal voor niets de mooie wandkleden uit mijn huis gehaald. Voor de goede orde, Todor woont in de eenkamerige zomerkeuken. Een apart huisje op zijn erf. De eigenlijke grote woning daar komt hij nog zelden. Todor is een end in de tachtig, slechtlopend, slechthorend en slechtziend. Een, twee keer in de week gaan we langs om te zien of het hem nog relatief goed gaat en of hij nog boodschappen nodig heeft.  Dit soort dingen doen we liever dan naar de kerk gaan. Mijn voornemen voor dit nieuwe jaar is om eens her en der te informeren wat men van deze priester nu eigenlijk vindt. Voor de rest heb ik Ba Todor beloofd zijn contributie bij de priester af te leveren.

Aldus is de eerste week van dit jaar al weer een avontuur rijker. Alweer? Ja alweer. Het nieuwe jaar zou de tweede dag ingaan. Stromende bergbeken, blauwe zwaailichten, gevulde koeken. In de vroege uchtend bleek in de bijkeuken een waterleiding te zijn gebarsten. Eigenlijk een beetje onze fout. Het was stilaan behoorlijk koud aan het worden en we hebben domweg te laat de Vesta — hout ⁄ gasfornuis — aan hebben gezet. Bij het warmer worden van de bijkeuken werden we ruw gewaar van het resultaat van het kwaad dat reeds was geschied.

Vijftien centimeter water. Ik trok de stekker van de hydrofoor er uit en fluks stopte de watereruptie. Achteraf een geluk bij een ongeluk toen bleek dat het verlengsnoer met stekkerdoos waar de wasmachine op wordt aangesloten op de wasmachine lag. Ik kwam er dus zonder elektrocutie vanaf. Drieënzestig emmers later was het water verdwenen en kon het drogen beginnen. Het parket op de betonnen vloer is nog niet gaan bolle. Dus we hebben goede hoop. Inmiddels is ons mannetje langs geweest om te kijken waar het euvel zich bevindt. Eerdaags komt hij met passend gereedschap langs om de boel te repareren. Gelukkig beschikken we over een put met voldoende water en emmers hebben we ook zat.

Gelukkig kende de week ook rustiger momenten. Nieuwjaarsdag zijn we ter gelukwensing wat vrienden langsgegaan. Isza kent een aantal gesofisticeerde Rroma. Allemaal lid van een of andere niew–protestantse kerk, zoals de Zevendedagadventisten — allemaal geheel onthouder, maar allemaal met een fles drank onder de tafel...

Een foto van ons nieuwjaaarsbezoek aan Ba Ioan. Een eenzame edoch immer vrolijke man voor wie Isza een plekje in haar hart heeft. Onze auto stond voor zijn poort. Dus voor een aantal buren was dat meteen een goede gelegenheid ook bij Ba Ioan langs te komen. Althans om een graantje wijn dan wel rachiu mee te pikken.

Rechts aan de muur hangt een klok die uitgereikt is
bij presidentsverkiezingen van 2009 door de aanhangers van Traian Băsescu.
Een foto van Ioans vrouw met hun kind
— Ioans vrouw ligt begraven in de buurt van het graf van Isza’s vader.

Een van die buren is Andras — uit te spreken op de Hongaarse manier “Ondros” — die ook wel Szia genoemd wordt. Wederom wordt de “a” uitgesproken als een “o”. Szia is Hongaars voor “hoi”. Andras is een harde werker die na gedane arbeid zijn verdiende geld gaarne omzet in liquide middelen. Ik heb hem voor het eerst ontmoet toen hij ergens in maart vorig jaar bezig was de wijnranken van de buren op te kalefateren.

Na een stuk of vijf families te hebben bezocht gingen we ook nog even langs in het café annex dorpswinkel van Ani. Ani is tevens de eigenaresse van de “Termopane”, het café annex dorpswinkel in ons dorp.

In Roemenië wordt in de winter veel bont gedragen tegen de kou. Een Dom Bontje–verkiezing zie ik hier niet zo 1–2–3 komen. Daarvoor is bont gewoonweg te praktisch. Veel mensen dragen jassen van schapen– of lamsvacht. Ook de muts die ik in de winter draag is van lamsvacht. Het laat ook zien dat alles van een dier wordt gebruikt. Het laat ook zien dat winterkleding voor velen onbetaalbaar is. Veelal zijn de bontjassen verkregen via ruilhandel. Niet altijd, want het jasje van Isza heeft ze gekregen toen ze in Italië werkte en haar bontmuts is van mijn moeder zaliger geweest — uit een tijd toen bont nog minder controversieel was in Nederland.