We schrijven de laatste vrijdag van de maand mei. Het is elf uur in de ochtend. Isza is thuis. Ze loopt al een week in de ziektewet. Problemen met de schildklier en andere malheur, niet in de laatste plaats veroorzaakt door de zeer slechte arbeidsomstandigheden bij de firma Erivan Impex te Nadeș.
De BMW van Florin en Kinga stopt voor de poort.
Een week daarvoor bekroop mij het idee mijn vader op te gaan zoeken. Met zijn vriendin was hij neergestreken in Eforie Nord aan Zwarte Zee.
Tijdens zijn overwintering in Spanje was mijn vader ernstig ten val gekomen met — naar later bleek — een gebroken ruggenwervel tot gevolg, een wervel die derhalve flink verschoven was en mijn vaders ruggengraat een S–vorm dicteerde.
In Eforie was hij aan het kuren — modderbaden, hydrotherapie en ingepakt worden met paraffine. Dit jaar was het de achtste keer dat hij daar aan het kuren was.
Ik oriënteerde me op de mogelijkheden met blablacar, maar vond vooralsnog niet veel. Alternatief zou de trein kunnen worden, maar ja, ik zag het al voor me... ...in me uppie op Gara de Nord in București — veuls te veel prikkels...
Florin hoorde van mijn plan en bood aan voor me te willen rijden — ik zei meteen dat Kinga en Toni, mijn stiefkleinkind dan natuurlijk mee moesten. Een datum werd geprikt en we kwamen de laatste vrijdag van mei overeen. We zouden tot en met de daaropvolgende maandag tijd hebben, immers het is Pinksteren in Roemenië.
Isza zou thuisblijven. Immers we hebben wat kippen en twee honden. Vooral dat laatste is in dit geval een probleem. We zouden Tanti Aurica, onze altijd behulpzame overbuurvrouw kunnen vragen op ons huis te passen, maar sinds die een paar maanden geleden is aangevallen door een van haar honden is ze panisch voor honden. Het moet gezegd, dat de hond die haar in de borst beet een zeer angstige hond was. Eentje waar zelfs ik me niet echt bij me op mijn gemak voelde.
Die donderdag daarvoor was Isza begonnen een lading schnitzels te bakken. Bij de groenteboer die op gezette tijden langskwam kochten we tomaten en komkommers. Ik ging nog een keertje naar de Lidl in de grote stad om fris, water en wat dies meer zij in te slaan en aldus groeide langzamerhand de proviand voor onderweg.
Bijna acht uur rijden over 556 kilometer naar Eforie–Nord. Voor het eerst sinds mijn emigratie zou ik een roadtrip gaan maken in Roemenië. Ik was weliswaar twee keer sindsdien in Nederland geweest, maar echt een reisje in mijn moederland zelf, daar was het nog niet van gekomen.
De BMW van Florin en Kinga stopt voor de poort.
Een week daarvoor bekroop mij het idee mijn vader op te gaan zoeken. Met zijn vriendin was hij neergestreken in Eforie Nord aan Zwarte Zee.
Tijdens zijn overwintering in Spanje was mijn vader ernstig ten val gekomen met — naar later bleek — een gebroken ruggenwervel tot gevolg, een wervel die derhalve flink verschoven was en mijn vaders ruggengraat een S–vorm dicteerde.
In Eforie was hij aan het kuren — modderbaden, hydrotherapie en ingepakt worden met paraffine. Dit jaar was het de achtste keer dat hij daar aan het kuren was.
Ik oriënteerde me op de mogelijkheden met blablacar, maar vond vooralsnog niet veel. Alternatief zou de trein kunnen worden, maar ja, ik zag het al voor me... ...in me uppie op Gara de Nord in București — veuls te veel prikkels...
Florin hoorde van mijn plan en bood aan voor me te willen rijden — ik zei meteen dat Kinga en Toni, mijn stiefkleinkind dan natuurlijk mee moesten. Een datum werd geprikt en we kwamen de laatste vrijdag van mei overeen. We zouden tot en met de daaropvolgende maandag tijd hebben, immers het is Pinksteren in Roemenië.
Isza zou thuisblijven. Immers we hebben wat kippen en twee honden. Vooral dat laatste is in dit geval een probleem. We zouden Tanti Aurica, onze altijd behulpzame overbuurvrouw kunnen vragen op ons huis te passen, maar sinds die een paar maanden geleden is aangevallen door een van haar honden is ze panisch voor honden. Het moet gezegd, dat de hond die haar in de borst beet een zeer angstige hond was. Eentje waar zelfs ik me niet echt bij me op mijn gemak voelde.
Die donderdag daarvoor was Isza begonnen een lading schnitzels te bakken. Bij de groenteboer die op gezette tijden langskwam kochten we tomaten en komkommers. Ik ging nog een keertje naar de Lidl in de grote stad om fris, water en wat dies meer zij in te slaan en aldus groeide langzamerhand de proviand voor onderweg.
Bijna acht uur rijden over 556 kilometer naar Eforie–Nord. Voor het eerst sinds mijn emigratie zou ik een roadtrip gaan maken in Roemenië. Ik was weliswaar twee keer sindsdien in Nederland geweest, maar echt een reisje in mijn moederland zelf, daar was het nog niet van gekomen.
Tien procent van de Biblioteca Sanctus Ladislaus --
afdeling toerisme, geschiedenis en memorabilia
afdeling toerisme, geschiedenis en memorabilia
Naast de inwendige mens diende ook de geestelijke mens voedsel voor onderweg te hebben. Ik liep naar mijn bescheiden — sinds mijn verhuizing ben ik van vijfduizend banden naar zeshonderd banden gegaan — bibliotheekje en keek welke boekenvriendjes met mij me zouden gaan reizen.
Mijn keuze viel op twee reisgidsen. Eentje in het Engels en eentje in het Duits
Mijn keuze viel op twee reisgidsen. Eentje in het Engels en eentje in het Duits
De oudste reisgids is uit 1967. Uitgegeven door Meridiana Publishing House te Bucharest, getiteld Romania. A Guidebook. Ooit antiquarisch begin jaren negentig vorige eeuw voor ƒ17,50 gekocht bij Van Hoorn te Nijmegen.
Van recentere uitgave is Rumänien. Reisefuhrer uit 1974. Uitgegeven door zowel het Verlag für Tourismus te Bukarest als Verlag Rombach + Co te Freiburg im Breisgau. Gezien de in het boek vermelde prrijs van een euro, moet ik die ergens op een rommelmarkt hebben aangeschaft.
Grappig dat in de gidsen de namen van de Roemeense uitgevers zijn vertaald: Editura Meridian respectievelijk Editura Sport Turism, waarbij “Sport” is weggevallen tijdens de vertaling.
Pareltjes zijn het. Wat dacht je van:
In the first years following Liberation Romanian people carried on a very steady activity with a view to obviathing the aftermaths of the war and of the past under the leadership of the Communist Party which drew the broad masses of the peopleinto an unprecedented constructive activity.
[...]
The dull life of the country towns has been replaced by the throbbing of industrial life.
[uit het voorwoord van Romania. A Guidebook]
En. Wat dacht je van de binnenzijde. Laat ik jullie meenemen naar het lemma “Predeal”, dan zie je meteen een hoe dit Engelstalige gidsje is opgemaakt.
Van recentere uitgave is Rumänien. Reisefuhrer uit 1974. Uitgegeven door zowel het Verlag für Tourismus te Bukarest als Verlag Rombach + Co te Freiburg im Breisgau. Gezien de in het boek vermelde prrijs van een euro, moet ik die ergens op een rommelmarkt hebben aangeschaft.
Grappig dat in de gidsen de namen van de Roemeense uitgevers zijn vertaald: Editura Meridian respectievelijk Editura Sport Turism, waarbij “Sport” is weggevallen tijdens de vertaling.
Pareltjes zijn het. Wat dacht je van:
In the first years following Liberation Romanian people carried on a very steady activity with a view to obviathing the aftermaths of the war and of the past under the leadership of the Communist Party which drew the broad masses of the peopleinto an unprecedented constructive activity.
[...]
The dull life of the country towns has been replaced by the throbbing of industrial life.
[uit het voorwoord van Romania. A Guidebook]
En. Wat dacht je van de binnenzijde. Laat ik jullie meenemen naar het lemma “Predeal”, dan zie je meteen een hoe dit Engelstalige gidsje is opgemaakt.
Proviand voor onderweg --
rechtsboven ligt trouwens vlierbloesem te drogen om later te gebruiken om thee te maken
rechtsboven ligt trouwens vlierbloesem te drogen om later te gebruiken om thee te maken
Maar goed, niet alleen proviand voor onderweg, maar ook zouden we niet met lege handen aankomen — wat plaatselijke producten voor mijn vader, maar ook voor mijn sibbe, de familie van de Roemeense vrouw van mijn broer, in Giurgeni in het district Ialomița.
Van buurman Ba Relu kocht ik twee liter rachiu en vijf liter uitmuntende wijn van de fetească regală, een druivensoort die we weliswaar hier in Laslăul niet hebben, evenwel Ba Relu heeft connecties en had jaren geleden een flinke hoeveelheid van die druiven ingekocht. De prijs was dan ook navenant. Normaal betaal je iets tussen de 7 en 10 lei voor een liter, maar deze kostte mij 15 lei per liter.
‘Ik verkoop deze wijn aan niemand! Maar als het voor je vader is en uitsluitend voor je vader wil ik je wel wat verkopen,’ zei Ba Relu
Ach vijftien lei, nog steeds een zeer aanvaardbare prijs.
Van buurman Ba Relu kocht ik twee liter rachiu en vijf liter uitmuntende wijn van de fetească regală, een druivensoort die we weliswaar hier in Laslăul niet hebben, evenwel Ba Relu heeft connecties en had jaren geleden een flinke hoeveelheid van die druiven ingekocht. De prijs was dan ook navenant. Normaal betaal je iets tussen de 7 en 10 lei voor een liter, maar deze kostte mij 15 lei per liter.
‘Ik verkoop deze wijn aan niemand! Maar als het voor je vader is en uitsluitend voor je vader wil ik je wel wat verkopen,’ zei Ba Relu
Ach vijftien lei, nog steeds een zeer aanvaardbare prijs.
Isza, schoonzus Mihaela en Ba Relu
Eind april was mijn broer en familie een paar dagen bij ons op bezoek geweest. Mihaela wilde dolgraag vișinată kopen — het nieuwe seizoen van morellenoogst moest nog beginnen, weliswaar, maar een kleine kans dat Ba Relu nog wat op voorraad had en inderdaad! Hij had nog een flinke pot met morellen die lekker — ik denk toch gauw een jaar — hebben kunnen badderen in rachiu.
Voor Mihaela's voormalige thuisfront kocht ik bij hem ook nog wat wijn en rachiu. In Giurgeni wordt weliswaar ook rachiu gemaakt, die ze daar țuica noemen, maar dat is pruimenbrandewijn die slechts één keer gedestilleerd is, geen twee keer zoals bij ons.
Daarnaast had ik bij Ildi en haar man twee kilo caș, zachte witte kaas van koemelk, gekocht. Ildi en haar man zijn de vrienden waar Isza altijd haar melk koopt. Ook Giurgeni had ik in deze niet vergeten.
Voor Mihaela's voormalige thuisfront kocht ik bij hem ook nog wat wijn en rachiu. In Giurgeni wordt weliswaar ook rachiu gemaakt, die ze daar țuica noemen, maar dat is pruimenbrandewijn die slechts één keer gedestilleerd is, geen twee keer zoals bij ons.
Daarnaast had ik bij Ildi en haar man twee kilo caș, zachte witte kaas van koemelk, gekocht. Ildi en haar man zijn de vrienden waar Isza altijd haar melk koopt. Ook Giurgeni had ik in deze niet vergeten.
De grote weg op — rechts het haltebord van het busje naar Târgu Mureș
Twintig over elf. We draaien vanaf de DN70, Drum Național — Nationale Weg — 70, in het dorp gewoon Strada Principală genoemd, de DJ 142 op — Drum Județean — Provinciale Weg 142 richting Bălăușeri.
Ben op weg om na drie jaar eindelijk mijn vader weer eens te zien. Daarbij ga ik ook ook voor het eerst zijn vriendin ontmoeten. Twee jaar geleden heeft hij die in Eforie ontmoet en hadden meteen een klik. Eveneens zie ik er naar uit om mijn sibbe in Giurgeni weer eens te zien.
Ben op weg om na drie jaar eindelijk mijn vader weer eens te zien. Daarbij ga ik ook ook voor het eerst zijn vriendin ontmoeten. Twee jaar geleden heeft hij die in Eforie ontmoet en hadden meteen een klik. Eveneens zie ik er naar uit om mijn sibbe in Giurgeni weer eens te zien.
In de verte ligt Bălăușeri
Florin vertelt me dat hij vanaf augustus niet meer bij FC Atletico Bălăușeri gaat voetballen. Hij heeft gepraat met Bela, de burgemeester van Suplac, waartoe ook Laslăul Mare behoort.
Suplac heeft een zeer ambitieuze voetbalclub, AS Suplac. Momenteel bungelt deze club onderaan in de zesde klasse van het district Mureș, maar Florin heeft Bela beloofd dat dat vanaf volgend seizoen anders gaat worden.
Ben benieuwd. Suplac heeft nog niet die voorzieningen zoals Atletico Bălăușeri die heeft, zoals een goede sponsor, een clubhuis en een goed gevulde derde helft met gulash, bier en wijn.
Bij Bălăușeri slaan we rechtsaf de E60 op, richting Sighișoara. Deze Europese weg — sinds 1966 is Roemenië toegevoegd tot dit systeem van nummering — blijven we volgen tot we in Constanța aankomen.
We rijden langs Nadeș, de plaats waar Isza doordeweeks werkt. Na Nadeș komt het plaatsje Hetiur. Ik heb er geen foto van gemaakt, maar het is een stop waard. Op een heuveltje staat een prachtige weerkerk.
Suplac heeft een zeer ambitieuze voetbalclub, AS Suplac. Momenteel bungelt deze club onderaan in de zesde klasse van het district Mureș, maar Florin heeft Bela beloofd dat dat vanaf volgend seizoen anders gaat worden.
Ben benieuwd. Suplac heeft nog niet die voorzieningen zoals Atletico Bălăușeri die heeft, zoals een goede sponsor, een clubhuis en een goed gevulde derde helft met gulash, bier en wijn.
Bij Bălăușeri slaan we rechtsaf de E60 op, richting Sighișoara. Deze Europese weg — sinds 1966 is Roemenië toegevoegd tot dit systeem van nummering — blijven we volgen tot we in Constanța aankomen.
We rijden langs Nadeș, de plaats waar Isza doordeweeks werkt. Na Nadeș komt het plaatsje Hetiur. Ik heb er geen foto van gemaakt, maar het is een stop waard. Op een heuveltje staat een prachtige weerkerk.
Strada Plopilor
Het centrum voorbij rijden we richting Brașov. Links zien we een Kaufland liggen en dan weet ik wat er direct rechts komt. Strada Plopilor. Hier woonde vroeger de broer van de vader van mijn ex. Unchiu Gheorghe en Matușa Aurica. Hij had werk gevonden als elektricijn in Sighișiora en na zijn huwelijk verhuisde hij hier naar toe met zijn vrouw, die geboren Moldavische is — de streek, niet het land.
Hele lieve mensen en doordat zijn vrouw nog land met wijnranken bezat in haar geboortestreek, altijd een heerlijke wijn.
Ik heb Oom Gheorghe één keer in Laslăul ontmoet. In 1996 als ik mij niet vergis. Hij was er om zijn goede vriend Vasile te begraven. Heel erg verdrietig was hij en achteraf, bleek mij ,nog steeds in shock.
Rechts op de foto is nog net een gebouwtje te zien. Ik zie dat het nu gesloten is. Vroeger zat daar een barretje met een terrasje. Gheorghe en Vasile zaten daar op een goede dag een paar pintjes te vatten. Voldoende gedronken ging Gheorghe naar binnen om af te reken. Met dat hij binnen is schiet er een vrachtwagen van de rem, het terras op. Vasile heeft het niet overleefd.
Op zijn begrafenis was enkel zijn hoofd zichtbaar, de rest van zijn lichaam lag aan stukken zo zei zijn zus. Ik was ook bij de begrafenis van Vasile en dat was niet alleen omdat ik als enige in hetdorp een fototoestel bij me had. Vasile zelf kende ik niet zo, maar zijn familie es te beter — zijn nicht was een van de beste vriendinnen van mijn ex.
Hele lieve mensen en doordat zijn vrouw nog land met wijnranken bezat in haar geboortestreek, altijd een heerlijke wijn.
Ik heb Oom Gheorghe één keer in Laslăul ontmoet. In 1996 als ik mij niet vergis. Hij was er om zijn goede vriend Vasile te begraven. Heel erg verdrietig was hij en achteraf, bleek mij ,nog steeds in shock.
Rechts op de foto is nog net een gebouwtje te zien. Ik zie dat het nu gesloten is. Vroeger zat daar een barretje met een terrasje. Gheorghe en Vasile zaten daar op een goede dag een paar pintjes te vatten. Voldoende gedronken ging Gheorghe naar binnen om af te reken. Met dat hij binnen is schiet er een vrachtwagen van de rem, het terras op. Vasile heeft het niet overleefd.
Op zijn begrafenis was enkel zijn hoofd zichtbaar, de rest van zijn lichaam lag aan stukken zo zei zijn zus. Ik was ook bij de begrafenis van Vasile en dat was niet alleen omdat ik als enige in hetdorp een fototoestel bij me had. Vasile zelf kende ik niet zo, maar zijn familie es te beter — zijn nicht was een van de beste vriendinnen van mijn ex.
De begrafenis van Vasile
In 1999 reisde ik met mijn ex en mijn ouders naar Laslăul. Ik geloof voor een week of drie. We gingen naar de mooie stad Sighișoara om het mooie oude centrum te bekijken. Daarna een bezoek aan Oom Gheorghe. Hij was nog steeds heel erg geëmotioneerd toen hij mijn ouders vertelde wat er aan de overkant van de straat was gebeurd.
De stad uitgereden maken we onze eerste stop. Tien voor half een, dus tijd om iets te eten. Niemand van ons had die uchtend wat gegeten. In Bărăgan komen we een tankstation van Rompetrol tegen — prima plek om naast ons ook de auto niet te vergeten. De auto wordt volgetankt en wij laten ons de schnitzels, de komkommer en de tomaat prima smaken. Voor Toni had ik ook wat joghurtjes ingeslagen, dus die is ook weer helemaal blij.
De stad uitgereden maken we onze eerste stop. Tien voor half een, dus tijd om iets te eten. Niemand van ons had die uchtend wat gegeten. In Bărăgan komen we een tankstation van Rompetrol tegen — prima plek om naast ons ook de auto niet te vergeten. De auto wordt volgetankt en wij laten ons de schnitzels, de komkommer en de tomaat prima smaken. Voor Toni had ik ook wat joghurtjes ingeslagen, dus die is ook weer helemaal blij.
Hapje eten —
trouwens het FAK van het nummerbord staat voor Florin, Antonia en Kinga,
enige overeenkomst met een Engelstalig woord is aanwezig
trouwens het FAK van het nummerbord staat voor Florin, Antonia en Kinga,
enige overeenkomst met een Engelstalig woord is aanwezig
Florin blijkt een prima chauffeur. Rustig en beheerst — ik ben er blij mee. Toni is alleszins rustig — ben ik ook heel blij mee. Ikzelf? Ik geniet — zo vaak komt het niet voor dat ik als passagier in een auto zit en lekker naar buiten kan kijken — ik ben blij en krijg een beeld van Churandy op mijn netvlies.
Hop
Tussen Saschiz en Mihai Viteazu — één van de vijf plaatsen in Roemenië met die naam — rijden we langs een veld met hop — we hebben ook een redelijke hoeveelheid hop in onze tuin, evenwel gebruiken we dit niet voor bierproductie, maar voor soep. De hop moet dan nog wel jong zijn, evenals de brandnetels die we voor die soep gebruiken.
Rondom Saschiz ligt iets van 347 hectare bebouwd met hop, bedoeld voor de bierindustrie. Voor welk biermerk heb ik niet terug kunnen vinden, maar het zou zo maar voor de in Târgu Mureș gevestigde brouwerij van “Neumarkt” kunnen zijn.
Mooi gezicht om te zien hoe de hop gecultiveerd wordt. Voor Florin is er echter de associatie van hard werken. Vier jaar geleden leerde ik Isza kennen en aldus ook Kinga. Haar man Florin liet nog even op zich wachten — hij was voor een maand of wat naar Slovenië vertrokken om geld te verdienen. Hij werkte daar bij een agrarische onderneming die hop verbouwde. Zeer zwaar werk. Aldus was de hop waar we langsrijden geen mooi gezicht, meer een traumatische herinnering.
Voor de goede orde, de meest voorkomende plaatsnaam in Roemenië is Satu Nou — Nieuwdorp, maar liefst drieënveertig keer en dan zijn bijnamen niet eens meegeteld, zoals het buurdorp van Laslăul Mare, Laslăul Mic, dat in de volksmond “Satu Nou” genoemd wordt en zo zullen wel meer plaatsen in Roemenië die alternatieve naam voeren.
Rondom Saschiz ligt iets van 347 hectare bebouwd met hop, bedoeld voor de bierindustrie. Voor welk biermerk heb ik niet terug kunnen vinden, maar het zou zo maar voor de in Târgu Mureș gevestigde brouwerij van “Neumarkt” kunnen zijn.
Mooi gezicht om te zien hoe de hop gecultiveerd wordt. Voor Florin is er echter de associatie van hard werken. Vier jaar geleden leerde ik Isza kennen en aldus ook Kinga. Haar man Florin liet nog even op zich wachten — hij was voor een maand of wat naar Slovenië vertrokken om geld te verdienen. Hij werkte daar bij een agrarische onderneming die hop verbouwde. Zeer zwaar werk. Aldus was de hop waar we langsrijden geen mooi gezicht, meer een traumatische herinnering.
Voor de goede orde, de meest voorkomende plaatsnaam in Roemenië is Satu Nou — Nieuwdorp, maar liefst drieënveertig keer en dan zijn bijnamen niet eens meegeteld, zoals het buurdorp van Laslăul Mare, Laslăul Mic, dat in de volksmond “Satu Nou” genoemd wordt en zo zullen wel meer plaatsen in Roemenië die alternatieve naam voeren.
Citadel van Rupea
Nog zo’n pareltje onderweg. Het aanrijden van Rupea en dan die veertiende eeuwse citadel op de heuvel zien liggen. In 2014 heb ik die citadel bezocht. Ik zou nog wel eens een keer een bezoek willen brengen, gewoon om te zien hoe na vier jaar restauratie de citadel er nu bijligt. Ach dat komt nog wel een keer, dat bezoek.
Ik kijk uit over Rupea --
ik sta geheel links, herkenbaar aan mijn rood–witte tasje.
ik sta geheel links, herkenbaar aan mijn rood–witte tasje.
Het gaat nog steeds van jottum. Om een uur of twee rijden we Brașov binnen. Ik zeg Florin dat als we weer terug rijden ik graag een stop zou willen maken in Brașov, want ik wil de Zwarte Kerk bezoeken. Ik ben al twee keer in Brașov geweest, maar al die keren was de deur van de Zwarte Kerk gesloten.
De eerste keer was — ik vermoed — rond 1995. Met mijn broer was ik naar Roemenië gereden. Nachtje Laslăul en vervolgens richting Giurgeni, naar mijn — toen nog aanstaande — schoonzus. We hadden proviand bij ons en sommige proviand was in een koelbox meegekomen uit Nederland. De moeder van mijn ex had heerlijk brood gebakken en had ons augurken en tomaten meegegeven. Uit Nederland hadden we verpakte vleeswaren en kaas.
Tijdens de picknick wilde ex zeer behulpzaam zijn. Worstelde eerst nog met de verpakking van de vleeswaren, terwijl mijn broer en ik rustig toekeken, haalde vervolgens een mes tevoorschijn, sneed de verpakking open en begon de vleeswaren te snijden. Mijn broer en ik rolden om van het lachen toen mijn ex beteuterd naar allerlei zeer klein plakjes vleeswaar te kijken. Supermarkten met voorverpakte levensmiddelen bestonden toen nog niet in die tijd.
Al met al hebben we toch prima gegeten daar in het Gheorghe Dima park en na de maaltijd liepen we ietwat verder, naar de Biserica Neagră en die bleek gesloten vanwege renovatie.
Een paar jaar later was ik weer in Brașov, op een maandag. wat bleek? De Zwarte Kerk is altijd op maandagen gesloten... ...echter straks als we weer terugrijden, zal het me de derde keer lukken.
De eerste keer was — ik vermoed — rond 1995. Met mijn broer was ik naar Roemenië gereden. Nachtje Laslăul en vervolgens richting Giurgeni, naar mijn — toen nog aanstaande — schoonzus. We hadden proviand bij ons en sommige proviand was in een koelbox meegekomen uit Nederland. De moeder van mijn ex had heerlijk brood gebakken en had ons augurken en tomaten meegegeven. Uit Nederland hadden we verpakte vleeswaren en kaas.
Tijdens de picknick wilde ex zeer behulpzaam zijn. Worstelde eerst nog met de verpakking van de vleeswaren, terwijl mijn broer en ik rustig toekeken, haalde vervolgens een mes tevoorschijn, sneed de verpakking open en begon de vleeswaren te snijden. Mijn broer en ik rolden om van het lachen toen mijn ex beteuterd naar allerlei zeer klein plakjes vleeswaar te kijken. Supermarkten met voorverpakte levensmiddelen bestonden toen nog niet in die tijd.
Al met al hebben we toch prima gegeten daar in het Gheorghe Dima park en na de maaltijd liepen we ietwat verder, naar de Biserica Neagră en die bleek gesloten vanwege renovatie.
Een paar jaar later was ik weer in Brașov, op een maandag. wat bleek? De Zwarte Kerk is altijd op maandagen gesloten... ...echter straks als we weer terugrijden, zal het me de derde keer lukken.
We rijden Brașov binnen
Bij het binnenrijden regent het zoals je ziet. Bij het schrijven kijk ik op een kaart, een oude wegatlas — dermate oud, dat de rondweg er niet eens op staat. Ik zie volgens de kaart dat rechts op de foto de wijk Stupini ligt. Op zich niet echt het vermelden waard, maar bij het naslaan op Wikipedia, las ik dat die hele wijk niet eens is aangesloten op een waterleiding.
Voor een grote stad een beetje onbegrijpelijk — neen, dan dat kleine dorp waar ik woon. Bela onze vlijtige burgemeester was begin dit jaar naar de hoofdstad gegaan om bij het Ministerul Dezvoltării Regionale și Administrației Publice — het Ministerie van Regionale Ontwikkeling en Openbaar Bestuur — fondsen te krijgen voor het aanleggen van een waterleiding en riolering in mijn dorp.
Een paar weken geleden werd ik ontboden bij Matilde, de Gemeentesecretaris — mijn ex had een nieuw persoonsbewijs nodig en bij de Gemeente–administratie van Târnăveni wilden ze graag een kopie van de scheidingspapieren hebben. Ondanks dat de zus van mijn ex, die nu haar bewindvoerdster is, die papieren al lang en breed had, maar dat ter zijde. Hoe dan ook, kon ik mooi weer even bijkletsen met Matilde. Dat het me uitermate beviel in Laslăul, dat ik geen enkele spijt van mijn verhuizing had en dat ik ook uitermate tevreden ben met onze burgemeester — tactisch gezien kan het geen kwaad ook eens een positief geluid te laten horen. Met als resultaat dat ik sindsdien allerhartelijkst wordt begroet door Bela als we elkaar tegenkomen.
Verder richting de kust. In het stadje Săcele, net voorbij Brașov stoppen we even om wat te eten en te drinken.
Some of them [the local inhabitants] are still employed in agriculture, but the biggest part of the active population works in the ‘Electroprecizia’ factory and in the industrial units of Brașov.
Later zou ik op internet lezen dat deze ‘Electroprecizia’ nog steeds bestaat, een opmerkelijk feit vind ik, als je nagaat dat het gros der bedrijven uit de communistische periode niet meer bestaan.
Voor een grote stad een beetje onbegrijpelijk — neen, dan dat kleine dorp waar ik woon. Bela onze vlijtige burgemeester was begin dit jaar naar de hoofdstad gegaan om bij het Ministerul Dezvoltării Regionale și Administrației Publice — het Ministerie van Regionale Ontwikkeling en Openbaar Bestuur — fondsen te krijgen voor het aanleggen van een waterleiding en riolering in mijn dorp.
Een paar weken geleden werd ik ontboden bij Matilde, de Gemeentesecretaris — mijn ex had een nieuw persoonsbewijs nodig en bij de Gemeente–administratie van Târnăveni wilden ze graag een kopie van de scheidingspapieren hebben. Ondanks dat de zus van mijn ex, die nu haar bewindvoerdster is, die papieren al lang en breed had, maar dat ter zijde. Hoe dan ook, kon ik mooi weer even bijkletsen met Matilde. Dat het me uitermate beviel in Laslăul, dat ik geen enkele spijt van mijn verhuizing had en dat ik ook uitermate tevreden ben met onze burgemeester — tactisch gezien kan het geen kwaad ook eens een positief geluid te laten horen. Met als resultaat dat ik sindsdien allerhartelijkst wordt begroet door Bela als we elkaar tegenkomen.
Verder richting de kust. In het stadje Săcele, net voorbij Brașov stoppen we even om wat te eten en te drinken.
Some of them [the local inhabitants] are still employed in agriculture, but the biggest part of the active population works in the ‘Electroprecizia’ factory and in the industrial units of Brașov.
Later zou ik op internet lezen dat deze ‘Electroprecizia’ nog steeds bestaat, een opmerkelijk feit vind ik, als je nagaat dat het gros der bedrijven uit de communistische periode niet meer bestaan.
O bere la o benzinărie... ...6 lei... Du te in bront a lui Hector
Waarom een foto van een blikje bier in Săcele? Wel, iets wat bij de Penny drie lei kost, kost bij het tankstation van Luk-Oil welgeteld zes lei... ...langzamerhand besef ik me dat we richting vakantiegeld gaan en dan niet die uitkering die ik in mei erbij krijg, maar geld in de zin van prijzen. Later op de avond, eenmaal aangekomen in Eforie, nam ik een glaasje wodka — dat zou me achttien lei gaan kosten... Ach, wat zeur ik nou? Voor het eerst in vier jaar maak ik een roadtrip in Roemenië, dus het zij me gegund.
Het fotobijschrift is trouwens het bijschrift zoals ik dat op mijn FB–pagina plaatste — Kinga lag helemaal dubbel toen ze het las. Het probleem is echter dat ik nergens een oorsprong voor “bront”, dan wel “Hector” kan vinden, behalve dat ik weet dat ouderen in mijn dorp “bront” gebruiken als verkorte vorm voor “brontozaur”. Het betekent zoiets als — vrij toepasselijk dit keer — ‘loop naar de pomp’.
Af en toe een slokje nemend van mijn biertje rijden we verder door de regen, een weertype dat weinig fotomateriaal oplevert
Het fotobijschrift is trouwens het bijschrift zoals ik dat op mijn FB–pagina plaatste — Kinga lag helemaal dubbel toen ze het las. Het probleem is echter dat ik nergens een oorsprong voor “bront”, dan wel “Hector” kan vinden, behalve dat ik weet dat ouderen in mijn dorp “bront” gebruiken als verkorte vorm voor “brontozaur”. Het betekent zoiets als — vrij toepasselijk dit keer — ‘loop naar de pomp’.
Af en toe een slokje nemend van mijn biertje rijden we verder door de regen, een weertype dat weinig fotomateriaal oplevert
Azuga en regen.
Nog 360 kilometer te gaan tot Eforie Nord.
Nog 360 kilometer te gaan tot Eforie Nord.
Bij Azuga zijn we inmiddels in het district Prahova aangekomen. We hebben onze Ardeal verlaten en rijden de streek Muntenia binnen.
Der Legende nach soll dieser Name von der schönen Azughia, Tochter des Kaisers Timiș, der in diesen Gegend lebte, abgeleitet sein.
De Ardeal verlatend rijden we tevens de saaiheid in. Wegen worden eentonig. Het landschap vlakker. Kortom niet echt een kijkplezier. Saaiheid stompt ook een beetje af. Zo nemen we op de rondweg bij Ploiești de verkeerde afslag. Ach, een roadtrip zonder verkeerde afslagen is geen roadtrip.
Der Legende nach soll dieser Name von der schönen Azughia, Tochter des Kaisers Timiș, der in diesen Gegend lebte, abgeleitet sein.
De Ardeal verlatend rijden we tevens de saaiheid in. Wegen worden eentonig. Het landschap vlakker. Kortom niet echt een kijkplezier. Saaiheid stompt ook een beetje af. Zo nemen we op de rondweg bij Ploiești de verkeerde afslag. Ach, een roadtrip zonder verkeerde afslagen is geen roadtrip.
Om een uur of zeven rijden we Giurgeni, Ialomița in.
Giurgeni, een dorp aan de Donau in het district Ialomița, is waar mijn schoonzus vandaan komt. Zoals ik later tegen haar broer zou zeggen, was het onmogelijk niet even bij haar familie te stoppen. Gewoon onverwacht. Het voordeel daarbij is dat er op het Roemeense platteland geen agenda’s bestaan.
De laatste keer dat ik in Giurgeni was, was in 2011. In de tussentijd waren Aurel, de broer van Mihalea, en zijn vrouw Mariana wel een keer in Laslăul geweest — nu bekant exact drie jaar geleden. Hun kleinkinderen, Raluca en Andrei had ik echter nog nooit ontmoet, daar gaat nu verandering in komen.
Ondanks de saaiheid van het omliggende landschap is Giurgeni zeker een bezoekje waard. Er is een indrukwekkende brug die over de Donau gaat en vijf kilometer van Giurgeni ligt Schaamhaarstad — Orașul de Floci.
Besmuikt kijken Kinga en Florin me aan als ik zeg dat we nu langs het onderzoeksterrein van Schaamhaarstad rijden. De geboortestad van Mihai Viteazu — daar hebben we hem, de naamgever van die vijf plaatsen, zeg ik erbij. Er gaat een lichtje branden. Alles leren over glorieuze Roemeense helden is een conditio sine qua non op Roemeense lagere scholen, net zo trouwens als godsdienstonderwijs.
Mihai Viteazu — Michaël de Dappere — wordt in 1558 geboren in wat toen Târgul de Floci heette. Târgul betekent de markt en floci betekent pas geschoren schapenwol. Floci in vertaling is tevens schaamhaar... Mihai Viteazu was de eerste die in 1600 de drie vorstendommen Walachije, Transsylvanië en Moldavië wist te verenigen. Dat die vereniging nog geen jaar duurde is slechts bijzaak, voor patriottische Roemenen althans.
De laatste keer dat ik in Giurgeni was, was in 2011. In de tussentijd waren Aurel, de broer van Mihalea, en zijn vrouw Mariana wel een keer in Laslăul geweest — nu bekant exact drie jaar geleden. Hun kleinkinderen, Raluca en Andrei had ik echter nog nooit ontmoet, daar gaat nu verandering in komen.
Ondanks de saaiheid van het omliggende landschap is Giurgeni zeker een bezoekje waard. Er is een indrukwekkende brug die over de Donau gaat en vijf kilometer van Giurgeni ligt Schaamhaarstad — Orașul de Floci.
Besmuikt kijken Kinga en Florin me aan als ik zeg dat we nu langs het onderzoeksterrein van Schaamhaarstad rijden. De geboortestad van Mihai Viteazu — daar hebben we hem, de naamgever van die vijf plaatsen, zeg ik erbij. Er gaat een lichtje branden. Alles leren over glorieuze Roemeense helden is een conditio sine qua non op Roemeense lagere scholen, net zo trouwens als godsdienstonderwijs.
Mihai Viteazu — Michaël de Dappere — wordt in 1558 geboren in wat toen Târgul de Floci heette. Târgul betekent de markt en floci betekent pas geschoren schapenwol. Floci in vertaling is tevens schaamhaar... Mihai Viteazu was de eerste die in 1600 de drie vorstendommen Walachije, Transsylvanië en Moldavië wist te verenigen. Dat die vereniging nog geen jaar duurde is slechts bijzaak, voor patriottische Roemenen althans.
Ingang museum en overzicht onderzoeksterrein.
Ik heb het archeologische complex en museum in 2011 bezocht. Al zo'n vijfendertig jaar worden hier opgravingen verricht. Bij mijn bezoek lagen de opgravingen echter al geruime tijd stil, omdat de burgemeester van Giurgeni fondsen voor verdere opgravingen voor — om het eufemistisch te zeggen — voor andere zaken had aangewend. Maar al met al, leuk museum, redelijk onderhouden terrein, maar waar ik me het meest over verbaasde was dat er allerlei artefacten her en der verspreid voor het oprapen lagen. Scherven aardewerk, maar ik had bij wijze van spreken een nagenoeg compleet bordje kunnen meenemen. De eerlijkheid gebied me te zeggen dat ik toen wat scherven heb opgeraapt en meegenomen.
Bij de familie van mijn schoonzus worden we allerhartelijkst ontvangen. Eerst nog even het ietwat verbaasde gezicht van Tatiana, de dochter van Aurel en Mariana, maar fluks kregen we koffie en fris. Heerlijk om weer even bij te kletsen. Of we nog plannen hadden en of we nog langskwamen met mijn vader...
Na een half uurtje, drie kwartier gaan we weer verder. We hebben nog een honderdtien kilometer te gaan.
We gaan de Donau over. Over die brug. Wist je dat er zelfs een postzegel van bestaat?
Bij de familie van mijn schoonzus worden we allerhartelijkst ontvangen. Eerst nog even het ietwat verbaasde gezicht van Tatiana, de dochter van Aurel en Mariana, maar fluks kregen we koffie en fris. Heerlijk om weer even bij te kletsen. Of we nog plannen hadden en of we nog langskwamen met mijn vader...
Na een half uurtje, drie kwartier gaan we weer verder. We hebben nog een honderdtien kilometer te gaan.
We gaan de Donau over. Over die brug. Wist je dat er zelfs een postzegel van bestaat?
Uitgegeven 25 juni 1972 in een oplage van 350.000
Hier wurde die 1971 eröffnete Straßenbrücke erbaut. Sie ist 1456 m lang (750 m führen über die Donau), 13,80 m breit und hat vier Fahrbahnen. Die Außenseiten der Fahrbahnen sind für Fußgänger bestimmt. Die neue Brücke hat vier Augen — drei von je 160 m und zwei von je 120 m. Sie ermöglicht es allen Schiffstypen. unter den besten Bedingungen durch zi fahren. Auch im Winter, bei Eisgang, bildet die Bruucke kein Hindernis. Einige Stützpfeiler wurden ins Flußbett bis auf 46 m Tiefe eingegossen; das Gesamtgewicht der Metallteile beträgt mehr als 5000 Tonnen.
De tol over de brug bedraagt 11 lei. Voordat je de brug opgaat staan er mannen langs de weg vis te verkopen. Met hun handen laten ze zien hoe groot de vis wel niet is. Ik weet van vroeger dat Aurel een visvergunning had. Die kostte toentertijd, begin jaren negentig, al omgerekend duizend gulden. Aldus ging hij met zijn bootje vissen, om ook wat geld bij te verdienen. Als gevolg van de NATO–bombardementen op Joegoslavië daalde de visstand in de Donau dramatisch. Pas de laatste jaren is het niveau van de visstand als voorheen. Vroeger stond er trouwens op de brug om de honderd meter een soldaat op wacht. Die maakte ook gebaren met zijn hand. Dat hij iets te roken wilde hebben. De eerste keer dat ik de brug op ging, was ik met mijn ex. We zijn bij elke soldaat gestopt om wat te roken te geven, want, zo zei mijn ex, tijdens de revolutie was het leger op onze hand.
Tegen tienen komen we aan in Eforie Nord. We zijn allemaal behoorlijk moe en hongerig. Ik zeg dat gewoon het eerste hotel nemen dat plek heeft. Dan kost het maar wat. Aldus komen we uit op, na wat zinloos te hebben rondgereden op de Bulevardul Republicii, bij Hotel Vera. Redelijke aanslag op de portemonnee, 340 lei, maar ach, we hebben een bed en we gaan op zoek naar een restaurant.
Een restaurant dat gelukkig aan de overzijde te vinden is, restaurant Rubin. Het is inmiddels een uur of half elf, er is levende muziek van een zanger met begeleiding van een keyboard en ik heb vis gegrilde karper met een saus van knoflook, tomaat en peterselie. Ik heb er geen foto's van — veuls te moe. Daarbij, ik had voor we gingen eten nog een aardige wandeling ahter de rug. Op zoek naar een flappentap. Kon er geen eentje vinden van de BCR, wel van de BRD — de commissie moest ik maar voor lief nemen; 15 RON op een bedrag van 200 RON uit de muur...
Het is zaterdag. Via het grote voordeel van gratis bellen via WhatsApp met mijn vader afgesproken hem om een uur of half een op te zoeken. Hij had eerst nog wat therapiesessies.
Het moet gezegd, het ontbijt van Hotel Vera was uitstekend — knakworstjes, saucijsjes, gebakken ei tweemaal, salade koffie en sap. Met een goedgevulde maag ga ik voordat ik mijn vader ga ontmoeten, eerst met de kinderen en kleinkind de zee, de Zwarte Zee bezoeken.
Ik was in het verleden al een paar keer eerder bij de Zwarte Zee geweest — bezoekjes aan Constanța niet meegerekend. De eerste keer — ik denk rond 1993 — had de broer van mijn ex wat geregeld. Een paar dagen verblijf in voor de werkende klasse gemaakte vakantieverblijven in Costinești. Hij had er daarbij voor gezorgd — ik dacht dat mijn broer er ook bij was — dat we niet de prijs voor buitenlandse gasten hoefden te betalen — iets met een vervalst persoonsbewijs of iets dergelijke.Begin jaren negentig betaalden buitenlanders meer voor een binnenlandse vlucht, dan wel verblijf in een pension of hotel.
Hier gibt es auch einen Feriencomplex für Jugendliche, der nur 200 m vom Strand entfernt und mit modernen Anlagen ausgestattet ist.
De tweede keer was in 1995 met mijn ouders. Mijn broer was getrouwd, ging op huwelijksreis en ik ging met mijn ouders en mijn ex richting Lipnița waar toentertijd mijn ex–zwager woonde. Met mijn ouders toen in Mamaia over het strand gelopen.
De tol over de brug bedraagt 11 lei. Voordat je de brug opgaat staan er mannen langs de weg vis te verkopen. Met hun handen laten ze zien hoe groot de vis wel niet is. Ik weet van vroeger dat Aurel een visvergunning had. Die kostte toentertijd, begin jaren negentig, al omgerekend duizend gulden. Aldus ging hij met zijn bootje vissen, om ook wat geld bij te verdienen. Als gevolg van de NATO–bombardementen op Joegoslavië daalde de visstand in de Donau dramatisch. Pas de laatste jaren is het niveau van de visstand als voorheen. Vroeger stond er trouwens op de brug om de honderd meter een soldaat op wacht. Die maakte ook gebaren met zijn hand. Dat hij iets te roken wilde hebben. De eerste keer dat ik de brug op ging, was ik met mijn ex. We zijn bij elke soldaat gestopt om wat te roken te geven, want, zo zei mijn ex, tijdens de revolutie was het leger op onze hand.
Tegen tienen komen we aan in Eforie Nord. We zijn allemaal behoorlijk moe en hongerig. Ik zeg dat gewoon het eerste hotel nemen dat plek heeft. Dan kost het maar wat. Aldus komen we uit op, na wat zinloos te hebben rondgereden op de Bulevardul Republicii, bij Hotel Vera. Redelijke aanslag op de portemonnee, 340 lei, maar ach, we hebben een bed en we gaan op zoek naar een restaurant.
Een restaurant dat gelukkig aan de overzijde te vinden is, restaurant Rubin. Het is inmiddels een uur of half elf, er is levende muziek van een zanger met begeleiding van een keyboard en ik heb vis gegrilde karper met een saus van knoflook, tomaat en peterselie. Ik heb er geen foto's van — veuls te moe. Daarbij, ik had voor we gingen eten nog een aardige wandeling ahter de rug. Op zoek naar een flappentap. Kon er geen eentje vinden van de BCR, wel van de BRD — de commissie moest ik maar voor lief nemen; 15 RON op een bedrag van 200 RON uit de muur...
Het is zaterdag. Via het grote voordeel van gratis bellen via WhatsApp met mijn vader afgesproken hem om een uur of half een op te zoeken. Hij had eerst nog wat therapiesessies.
Het moet gezegd, het ontbijt van Hotel Vera was uitstekend — knakworstjes, saucijsjes, gebakken ei tweemaal, salade koffie en sap. Met een goedgevulde maag ga ik voordat ik mijn vader ga ontmoeten, eerst met de kinderen en kleinkind de zee, de Zwarte Zee bezoeken.
Ik was in het verleden al een paar keer eerder bij de Zwarte Zee geweest — bezoekjes aan Constanța niet meegerekend. De eerste keer — ik denk rond 1993 — had de broer van mijn ex wat geregeld. Een paar dagen verblijf in voor de werkende klasse gemaakte vakantieverblijven in Costinești. Hij had er daarbij voor gezorgd — ik dacht dat mijn broer er ook bij was — dat we niet de prijs voor buitenlandse gasten hoefden te betalen — iets met een vervalst persoonsbewijs of iets dergelijke.Begin jaren negentig betaalden buitenlanders meer voor een binnenlandse vlucht, dan wel verblijf in een pension of hotel.
Hier gibt es auch einen Feriencomplex für Jugendliche, der nur 200 m vom Strand entfernt und mit modernen Anlagen ausgestattet ist.
De tweede keer was in 1995 met mijn ouders. Mijn broer was getrouwd, ging op huwelijksreis en ik ging met mijn ouders en mijn ex richting Lipnița waar toentertijd mijn ex–zwager woonde. Met mijn ouders toen in Mamaia over het strand gelopen.
Mijn moeder, mijn ex en ondergetekende
Foto: © mijn vader
Foto: © mijn vader
Nu dus voor de derde keer in een tijdspanne van vijfentwintig jaar en drie keer een andere plaats. Mamaia daar was niets aan — ik heb gehoord, nog steeds niet, Costinesti is net als toen een goeie plek als je jong bent en Eforie? Lekker rustig plaatsje. Overzichtelijk ook.
Het seizoen is nog niet begonnen
Ik sta met mijn voeten in de zee gestaan, weliswaar geen blote voeten —daarvoor is het nog ietwat te frips — maar toch. Toni is driftig schelpjes aan het zoeken voor thuis en Florin en ik helpen mee zoeken. Dikbuikige mannen nemen een duik in de zee terwijl hun moeder de vrouw eten en drinken klaar zet. Het is heerlijk rustig en de blik op de zee, de schuimkoppen op de golven is indrukwekkend. Ik ben een blij mens — Churandy–modus / aan.
Kinga, Florin, Toni Macaroni en ondergetekende
Foto: © Kinga
Foto: © Kinga
Even op een bankje na de strandwandeling. Kinga heeft voor Toni een grote lolly in de vorm van een schijf meloen gekocht — vijf lei. Een stoet scholieren op excursie trekt voorbij. Negentig procent van de winkels zijn nog gesloten — immers het is nog niet het juiste seizoen er voor. Opvallend is trouwens dat er in Eforie behoorlijk veel tentjes zijn die shoarma verkopen. Helaas geen enkele die shoarma van schapen– of lamsvlees verkoopt. Nu is een broodje shoarma een van de weinige dingen die ik soms, heel soms mis, maar shoarma van kippen– of rundvlees, dat kan ik niet accepteren.
We lopen terug naar de auto. Die auto is trouwens nog even een verhaal apart. Om de proviand voor onderweg koel te houden had ik zo'n koekastje meegenomen die op de sigarenaansteker in de auto werkt. Die hadden we dus vergeten te ontkoppelen. Met als gevolg een lege accu. Dat werd dus aanduwen. Zelfs ik met mijn lotte heup en knieën hielp mee. De auto startte en we konden de boulevard op om naar het strand te lopen.
We rijden wat verder om ergens te gaan drinken en komen uit bij een verlaten klein model reuzenrad — het seizoen is nog niet begonnen en een botsautootjesbaan zonder botsautootjes. We lopen de boulevard op die alleen toegankelijk is voor voetgangers en komen uit bij een eetgelegenheid met prachtig uitzicht op de Zwarte Zee.
We lopen terug naar de auto. Die auto is trouwens nog even een verhaal apart. Om de proviand voor onderweg koel te houden had ik zo'n koekastje meegenomen die op de sigarenaansteker in de auto werkt. Die hadden we dus vergeten te ontkoppelen. Met als gevolg een lege accu. Dat werd dus aanduwen. Zelfs ik met mijn lotte heup en knieën hielp mee. De auto startte en we konden de boulevard op om naar het strand te lopen.
We rijden wat verder om ergens te gaan drinken en komen uit bij een verlaten klein model reuzenrad — het seizoen is nog niet begonnen en een botsautootjesbaan zonder botsautootjes. We lopen de boulevard op die alleen toegankelijk is voor voetgangers en komen uit bij een eetgelegenheid met prachtig uitzicht op de Zwarte Zee.
Foto’s © Kinga
Een kan met limonade. Een biertje. Wat fris. Een ijsje. En. Nog een ijsje. Ik krijg de rekening van 43,50 RON en zie de naam: Acapulco. Er gaat me een lichtje branden. Mijn vader gehad van te voren gezegd dat hij bij Restaurant Acapulco zou reserveren alwaar we dan met zijn allen lekker uit eten zouden gaan.
Het loopt tegen de klok van half enen als we bij het hotel aankomen waar mijn vader en Willemien verblijven. Ik ben zeer blij — Churandy–modus is nog steeds: aan — na al die tijd mijn vader weer eens te zin. Ook ben ik benieuwd naar Willemien die ik vooralsnog enkelt [ik weet ook wel dat het eigenlijk “enkel” moet zijn, maar ja, af en toe sluipt er nog wel eens Dordtenees tussendoor] van foto’s, een telefoongesprek en WhatsApp–conversaties ken.We gaan naar binnen en via de receptie krijg ik het kamernummer van mijn vader. Ik klop aan en hij is net zijn broek aan het dicht gespen. We zijn er dan ook ietwat vroeger dan half een. Kinga en Florin voelen zich ietwat gegeneerd en blijven buiten op de gang wachten nadat ze mijn vader hartelijk hebben begroet. Ik had Toni van te voren geleerd “opa” tegen mijn vader te zeggen, maar dat kwam er nog niet echt uit. Ik vertel mijn vader dat eigenlijk het enige Nederlands dat Toni kent “lekker” is.
Ik maak tevens kennis met Willemien. Ze zit op balkon bij te bruinen en een boek te lezen. Ze verontschuldigt zich, omdat ze zozo een paar therapiesessies heeft. Mijn vader vraagt naar onze plannen. Ik zeg dat we die eigenlijk niet hebben, maar wel dat ik heel graag et Casino in Constanța zou willen zien.
Zogezegd, Willemien blijft achter en wij gaan naar Constanța. Het moet gezegd, mijn vader ziet er beter uit dan ik had verwacht. Kinga zegt zelfs dat hij er beter uitziet dan ik. Doordat zijn wervelkolom nu een S–vorm heeft, is mijn vader wel wat kleiner geworden. Even wennen dus voor me.
Het loopt tegen de klok van half enen als we bij het hotel aankomen waar mijn vader en Willemien verblijven. Ik ben zeer blij — Churandy–modus is nog steeds: aan — na al die tijd mijn vader weer eens te zin. Ook ben ik benieuwd naar Willemien die ik vooralsnog enkelt [ik weet ook wel dat het eigenlijk “enkel” moet zijn, maar ja, af en toe sluipt er nog wel eens Dordtenees tussendoor] van foto’s, een telefoongesprek en WhatsApp–conversaties ken.We gaan naar binnen en via de receptie krijg ik het kamernummer van mijn vader. Ik klop aan en hij is net zijn broek aan het dicht gespen. We zijn er dan ook ietwat vroeger dan half een. Kinga en Florin voelen zich ietwat gegeneerd en blijven buiten op de gang wachten nadat ze mijn vader hartelijk hebben begroet. Ik had Toni van te voren geleerd “opa” tegen mijn vader te zeggen, maar dat kwam er nog niet echt uit. Ik vertel mijn vader dat eigenlijk het enige Nederlands dat Toni kent “lekker” is.
Ik maak tevens kennis met Willemien. Ze zit op balkon bij te bruinen en een boek te lezen. Ze verontschuldigt zich, omdat ze zozo een paar therapiesessies heeft. Mijn vader vraagt naar onze plannen. Ik zeg dat we die eigenlijk niet hebben, maar wel dat ik heel graag et Casino in Constanța zou willen zien.
Zogezegd, Willemien blijft achter en wij gaan naar Constanța. Het moet gezegd, mijn vader ziet er beter uit dan ik had verwacht. Kinga zegt zelfs dat hij er beter uitziet dan ik. Doordat zijn wervelkolom nu een S–vorm heeft, is mijn vader wel wat kleiner geworden. Even wennen dus voor me.
Wandelend over de Bulevardul Regina Elisabeta.
Zo te zien heeft Kinga het goed naar haar zin.
Zo te zien heeft Kinga het goed naar haar zin.
Die bulevardul Regina Elisabeta heette trouwens voorheen Bulevardul 16 februarie. Wat er op die datum is gebeurd? Wel op 16 februari 1968 werd door Roemenië het Sovjet–systeem van districten afgeschaft. Zestien districten werden administratief omgevormd tot negenendertig districten plus de stad București. Zo werd de Autonome Hongaarse en Mureș Regio weer gewoon Mureș, Harghita en Covasna. Laslăul ging administratief van Brașov naar Mureș.
Mijn vader met zijn Roemeense kleinkinderen.
Foto: © Kinga
Foto: © Kinga
Eén van de leukste foto’s van deze roadtrip. Die blije gezichten — zou Florin weten wie Churandy is? En. Ja. Ik beschouw Kinga als mijn dochter — toen ze trouwde zei de ceremoniemeester namens hun dan ik meer een echte vader ben dan haar biologische vader. Door Florin word ik bij eerste kennismaking met anderen altijd voorgesteld als “mijn schoonvader”. Het moet ook gezegd, deze roadtrip voelt ook alsof ik op stap ben met de kinderen, en kleinkind natuurlijk niet te vergeten.
Het is een prachtige dag. Mijn rechterheup speelt een klein beetje op, maar als ik zie hoe mijn vader loopt met zijn stok denk ik die heup maar even weg. Mijn vader loopt harder dan ik.
Na een dertigtal meter zie ik links een standbeeld. Een standbeeld waarvan ik me niet kan herinneren dat het me ooit is opgevallen.
Het is een prachtige dag. Mijn rechterheup speelt een klein beetje op, maar als ik zie hoe mijn vader loopt met zijn stok denk ik die heup maar even weg. Mijn vader loopt harder dan ik.
Na een dertigtal meter zie ik links een standbeeld. Een standbeeld waarvan ik me niet kan herinneren dat het me ooit is opgevallen.
Ansamblul Carmen Sylva şi fata cu harpă
Carmen Sylva en het Meisje met de Harp. Carmen Sylva ken, niet persoonlijk, want ze overleed in 1916. Carmen Sylva is het schrijverspseudoniem van Elisabet zu Wied, de vrouw van de allereerste Roemeense koning Carol I . Ze was ook een nicht van de Nederlandse koningin–regentes Emma.
De eerste keer dat ik over haar las was in Vrouwen om de Roemeense Troon van Guy des Cars [Antwerpen–Baarn; 1990]:
Door de zachte en tedere, maar beslissende invloed van de ‘dichteres Carmen Sylva’ op haar gemaal, bereikten letteren, wetenschappen en kunsten in minder dan een kwart eeuw zo’n hoog niveau dat Roemenië zich in de ogen van de hele wereld kon opwerpen tot het Centraal–europese land waar de cultuur — een levensnoodzakelijke voorwaarde voor de snelle ontwikkeling van een volk — de meest ontwikkelde, de meest intense, de meest spontane en de meest oprechte was.
Meer lezen? J. van Loenen Martinet heeft in jaargang 1882 van het jaarboek Los en Vast een zeer leeswaardige bijdrage geschreven.
Ik zelf heb slechts een werk van Carmen Sylva, De Verhalen van Peleș — Poveștile Peleșului, București, 1916 — een herdruk van de oorspronkelijke uitgave uit 1882. Gezien het jaartal van de herdruk vermoed ik dat het is uitgegeven door Socec en Co ter gelegenheid van haar overlijden. Dat ik deze uitgeverij nog even noem, is omdat iedereen die wel eens in București komt, dit gebouw vast wel kent — hier zat vroeger de firma Socec.
Dat mij het standbeeld niet eerder is opgevallen, zo lees ik nu, is omdat het Meisje met de harp — in replica — er pas sinds 2014 is bijgevoegd. De stad Constanța had dat beeld in 1971 aan Medgidia geschonken. De oorspronkelijke beelden zijn op 15 augustus 1937 onthuld, de Dag van de Marine. De beeldhouwer is Ion Jalea [1887 – 1983], een beeldhouwer die zijn beste werken maakte na zwaar gewond te zijn geraakt in een of andere slag in de Eerste Wereldoorlog. Zijn linkerarm moest worden geamputeerd vanaf de schouder en vervolgens werkte hij uitsluitend met zijn rechterarm.
De kerk op de achtergrond is trouwens de Catedrala Sfînții Apostoli Petru și Pavel. Wat ik dit keer niet heb bezocht, maar een van de vorige keren wel is het park naast de kerk. Hier zijn opgravingen te zien uit de tijd dat Constanța nog Tomis heette — zevende tot en met vijfde eeuw voor Christus was Constanța een Griekse kolonie, gesticht door Grieken uit Μίλητος.
De eerste keer dat ik over haar las was in Vrouwen om de Roemeense Troon van Guy des Cars [Antwerpen–Baarn; 1990]:
Door de zachte en tedere, maar beslissende invloed van de ‘dichteres Carmen Sylva’ op haar gemaal, bereikten letteren, wetenschappen en kunsten in minder dan een kwart eeuw zo’n hoog niveau dat Roemenië zich in de ogen van de hele wereld kon opwerpen tot het Centraal–europese land waar de cultuur — een levensnoodzakelijke voorwaarde voor de snelle ontwikkeling van een volk — de meest ontwikkelde, de meest intense, de meest spontane en de meest oprechte was.
Meer lezen? J. van Loenen Martinet heeft in jaargang 1882 van het jaarboek Los en Vast een zeer leeswaardige bijdrage geschreven.
Ik zelf heb slechts een werk van Carmen Sylva, De Verhalen van Peleș — Poveștile Peleșului, București, 1916 — een herdruk van de oorspronkelijke uitgave uit 1882. Gezien het jaartal van de herdruk vermoed ik dat het is uitgegeven door Socec en Co ter gelegenheid van haar overlijden. Dat ik deze uitgeverij nog even noem, is omdat iedereen die wel eens in București komt, dit gebouw vast wel kent — hier zat vroeger de firma Socec.
Dat mij het standbeeld niet eerder is opgevallen, zo lees ik nu, is omdat het Meisje met de harp — in replica — er pas sinds 2014 is bijgevoegd. De stad Constanța had dat beeld in 1971 aan Medgidia geschonken. De oorspronkelijke beelden zijn op 15 augustus 1937 onthuld, de Dag van de Marine. De beeldhouwer is Ion Jalea [1887 – 1983], een beeldhouwer die zijn beste werken maakte na zwaar gewond te zijn geraakt in een of andere slag in de Eerste Wereldoorlog. Zijn linkerarm moest worden geamputeerd vanaf de schouder en vervolgens werkte hij uitsluitend met zijn rechterarm.
De kerk op de achtergrond is trouwens de Catedrala Sfînții Apostoli Petru și Pavel. Wat ik dit keer niet heb bezocht, maar een van de vorige keren wel is het park naast de kerk. Hier zijn opgravingen te zien uit de tijd dat Constanța nog Tomis heette — zevende tot en met vijfde eeuw voor Christus was Constanța een Griekse kolonie, gesticht door Grieken uit Μίλητος.
So long, and thanks for all the fish
We lopen verder. We zien een aquarium. Althans een gebouw dat aquaria bevat. Het gebouw is uit het begin van de twintigste eeuw en was oorspronkelijk een restaurant behorende tot het recht tegenover liggende befaamde casino, waar ik straks nog op terugkom. Geopend op de Dag van de Arbeid in 1958.
De entree is een twintig lei. In aanvang vond ik dat best veel. Maar eenmaal binnen besefte ik dat het alleszins een juist bedrag is, gezien onderhoud en dergelijke.
Ik vergaap aan al die zwemmende wezens. Vooral die zalm die ik normaal alleen op mijn bord tegenkom — tjeempie, wat is een zalm groot. Maar ook piranha’s, kleine haaiensoorten, een steur, te veel om op te noemen. Kortom zeker een bezoek waard.
Daarbij, mijn vader en ik kunnen gewoon even lekker op een stoel of een bankje zitten en genieten van de vissenweelde om ons heen. Toni Macaroni ging helemaal total loss, prachtig vindt ze het en daarmee doet ze me een groot plezier.
Florin koopt een aandenken voor zijn dochter. Een schildpadje. Ik zie het aan het schildpadpopppetje bevestigde lintje. McDonald’s staat er op... Twintig lei heeft hij er voor betaald...
We lopen naar de overkant. Iets wat ik hoe dan ook wilde zien deze roadtrip, naast de Zwarte Kerk. Ik heb het over het casino, of zoals het eigenlijk heet Cazino. Een van de mooiste voorbeelden van Art Nouveau die ik ooit ben tegengekomen — op de tweede plaats staan diverse Art Nouveau– en Jugendstil–gebouwen in Rīga.
De entree is een twintig lei. In aanvang vond ik dat best veel. Maar eenmaal binnen besefte ik dat het alleszins een juist bedrag is, gezien onderhoud en dergelijke.
Ik vergaap aan al die zwemmende wezens. Vooral die zalm die ik normaal alleen op mijn bord tegenkom — tjeempie, wat is een zalm groot. Maar ook piranha’s, kleine haaiensoorten, een steur, te veel om op te noemen. Kortom zeker een bezoek waard.
Daarbij, mijn vader en ik kunnen gewoon even lekker op een stoel of een bankje zitten en genieten van de vissenweelde om ons heen. Toni Macaroni ging helemaal total loss, prachtig vindt ze het en daarmee doet ze me een groot plezier.
Florin koopt een aandenken voor zijn dochter. Een schildpadje. Ik zie het aan het schildpadpopppetje bevestigde lintje. McDonald’s staat er op... Twintig lei heeft hij er voor betaald...
We lopen naar de overkant. Iets wat ik hoe dan ook wilde zien deze roadtrip, naast de Zwarte Kerk. Ik heb het over het casino, of zoals het eigenlijk heet Cazino. Een van de mooiste voorbeelden van Art Nouveau die ik ooit ben tegengekomen — op de tweede plaats staan diverse Art Nouveau– en Jugendstil–gebouwen in Rīga.
Klein beetje Toni bi het imposante Cazino
Het gebouw behoort tot het Roemeens Nationaal Erfgoed. Maar. Een grote maar. Kutnondeju, daar is helemaal niets van te merken. Ik ga hier geen wikipedia herhalen over het hoe of wat van dit gebouw. Ik laat alleen maar foto’s zien als uiting van mijn verdriet.
Details van de buitenkant
Details van het interieur
Het Cazino was open omdat de Gemeente Constanța een of andere expositie had. Nog nooit gebeurd, maar ik kan naar binnen. Echt, ik krijg het gevoel het eerste miezerige gemeente–ambtenaartje dat ik tegen kom een klap voor zijn kanus te geven. Hij of zij moet wel miezerig zijn, want zo sterk ben ik nu ook weer niet.
We lopen verder. Mijn vader zegt dat hij wat leuke tentjes weet bij de jachthaven. we worden wat opgehouden want Toni komt een speeltuintje tegen met een glijbaan. Ik leun tegen een betonnen muurtje. Mijn heup begint toch iets meer op te spelen en ben toch wel toe aan een stoel en ik geloof mijn vader is daar ook wel aan toe.
We lopen verder. Mijn vader zegt dat hij wat leuke tentjes weet bij de jachthaven. we worden wat opgehouden want Toni komt een speeltuintje tegen met een glijbaan. Ik leun tegen een betonnen muurtje. Mijn heup begint toch iets meer op te spelen en ben toch wel toe aan een stoel en ik geloof mijn vader is daar ook wel aan toe.
Mooi uitzicht over de jachthaven
Ik geniet van een goed glas wijn. Mijn vader wijst naar een restaurantje schuins tegenover, Breezer, dat hij daar vaak met Willemien gaat eten. Het doet me goed te zien dat mijn vader een goed leven heeft. De kinderen eten wat, Toni heeft weer een ijsje. Ik rust goed uit en kan straks weer terug naar de auto lopen.
We zetten mijn vader af en wij gaan naar het hotel. We hebben nog een twee– drietal uur voor we samen gaan eten. Ik leg mij wat te rusten, althans mijn heup. Ik neem mijn iPad erbij en lees wat krantjes.
Ietwat te laat arriveren we bij Restaurant Acapulcu. we gaan naar binnen en mijn vader en Willemien wenken ons enthousiast.
Wat een heerlijkheid zo met z’n allen bij elkaar te zitten.
Willemien blijkt een praatgraag iemand. een praatgraag iemand die gelukkig niet alleen over het weer wil praten.
We krijgen de menu kaarten en ik zoek een woord op, “calcan’ om precies te zijn. Ze kijk naar mijn woordenboekje dat ik bij me heb en zegt iets in de trant dat dat boekje al veel meegemaakt heeft.
We zetten mijn vader af en wij gaan naar het hotel. We hebben nog een twee– drietal uur voor we samen gaan eten. Ik leg mij wat te rusten, althans mijn heup. Ik neem mijn iPad erbij en lees wat krantjes.
Ietwat te laat arriveren we bij Restaurant Acapulcu. we gaan naar binnen en mijn vader en Willemien wenken ons enthousiast.
Wat een heerlijkheid zo met z’n allen bij elkaar te zitten.
Willemien blijkt een praatgraag iemand. een praatgraag iemand die gelukkig niet alleen over het weer wil praten.
We krijgen de menu kaarten en ik zoek een woord op, “calcan’ om precies te zijn. Ze kijk naar mijn woordenboekje dat ik bij me heb en zegt iets in de trant dat dat boekje al veel meegemaakt heeft.
Het derde boekenvriendje
Ze heeft volkomen gelijk. Arendsen–Constantin, E. et al. Van Goor’s Minipockets. Woordenboek. Roemeens–Nederlands. Nederlands–Roemeens, Amsterdam/Brussel, 1985 ziet er inderdaad niet uit. Beduimeld. Er is vermoedelijk ooit een keer kan koffie overheen gegaan. Maar ligt evenwel nog niet uit elkaar. Daarbij, zo zeg ik haar, het is een redelijk betrouwbaar en handzaam boekje. Ik leg haar uit dat ik meteen weet wat “calcan” is: “tarbot”.
Ik kijk nog eens naar het schutblad en besef me dat het woordenboekje ooit door mij aan mijn ex is gegeven. In Lipnița op 17 september 1992 met de opdracht Op een dag wordt alles helder. Dat dat laatste uiteindelijk alleen mij helder is geworden is weer een ander verhaal.
Hoe dan ook, ik ga niet voor de tarbot, maar voor gepaneerde mosselen. Mozeskriebel, wat is dat lang geleden dat ik die gegeten heb. Ik denk een jaar of zeven. Het was de laatste keer dat mijn moeder nog in staat was mee te gaan met de auto en we kwamen toen uit op de Pier in Scheveningen — mijn moeder en ik, allebei een pannetje mosselen. Nu dus weer. Met een andere moederfiguur en ook zicht op zee. Similariteit heet zoiets geloof ik.
Ik kijk nog eens naar het schutblad en besef me dat het woordenboekje ooit door mij aan mijn ex is gegeven. In Lipnița op 17 september 1992 met de opdracht Op een dag wordt alles helder. Dat dat laatste uiteindelijk alleen mij helder is geworden is weer een ander verhaal.
Hoe dan ook, ik ga niet voor de tarbot, maar voor gepaneerde mosselen. Mozeskriebel, wat is dat lang geleden dat ik die gegeten heb. Ik denk een jaar of zeven. Het was de laatste keer dat mijn moeder nog in staat was mee te gaan met de auto en we kwamen toen uit op de Pier in Scheveningen — mijn moeder en ik, allebei een pannetje mosselen. Nu dus weer. Met een andere moederfiguur en ook zicht op zee. Similariteit heet zoiets geloof ik.
Voor de goede orde. Ik had een wodkaatje vooraf. Achttien lei. Die mosselen dus. Drieëntwintig lei. Let even op de prijsverhouding. Het was heerlijk. Daarbij, ik heb nog nooit zo traag gegeten. Zo fijn was het om met Willemien te kletsen.
Met de klok mee: Florin, mijn vader, Willemien, ondergetekende en Toni Macaroni.
Foto: © Kinga
Foto: © Kinga
Hoe heerlijk is het om met familie bijeen te zijn en dat in een ander land dan waar ik geboren ben. Daarbij voel ik me ook bevoorrecht dat ik op redelijk eenvoudige wijze in Eforie Nord ben beland.
Nog even een kleine terzijde. Er is ook een Eforie Sud. Tijdens de Eerste Wereldoorlog heette Eforie Sud Carmen Sylva.
Nog even een kleine terzijde. Er is ook een Eforie Sud. Tijdens de Eerste Wereldoorlog heette Eforie Sud Carmen Sylva.
Klein meisje groot ijsje
Tijdens het genoegzame eten wordt ook duidelijk wat de plannen voor morgen zijn. We gaan naar Giurgeni. Mijn broer had contact gehad met een oom en tante van hem in Constanța. Die tante is de zus van zijn schoonmoeder. Morgen komen ze mijn vader ophalen en ik zorg dat ik met een taxi op tijd bij zijn hotel zal zijn, zodat ik ook meekan.
Willemien gaat niet mee. Ze kent geen Roemeens en zou zich alleen maar verloren voelen, ondanks mijn aanbod te tolken.
Ik vertel Florin en Kinga dat ze morgen vrij zijn, want ik ga naar Giurgeni met mijn vader. Kunnen jullie morgen lekker met Antonia naar de zee toe, zeg ik.
Met wederzijdse allerhartelijkheid nemen we afscheid. Kinga krijgt zelfs nog een bedrag van Willemien toegestopt. Ik vertel mijn vader en Willemien dat we naar het vlakbij gelegen Techirghiol verkassen, een goedkoper hotel dan wel pension opzoeken. Ik had op internet gezien dat daar een ruim aanbod van pensions is. En. Inderdaad. Na een kleine rondvraag komen we bij het Complex Turistic Anina uit. Een eenpersoonskamer en een tweepersoonskamer met extra bed, twee nachten voor een totaal van 330 RON. Twee nachten voor die prijs van een van het vorige hotel. We zitten in het pensiongedeelte van het toeristische complex — en hier is geen WiFi... ...ach, het is vakantie en het verschijnsel onthaasten is mij niet vreemd.
Tegenover het toeristisch complex is een Profi supermarkt. We halen ons nog wat voor de volgende dag en deze avond. Als afzakkertje koop ik een flesje cava d’Oro, kijk daarna nog wat oninteressante TV en ik ga slapen. Op een prima bed. Op weg naar de volgende dag.
Willemien gaat niet mee. Ze kent geen Roemeens en zou zich alleen maar verloren voelen, ondanks mijn aanbod te tolken.
Ik vertel Florin en Kinga dat ze morgen vrij zijn, want ik ga naar Giurgeni met mijn vader. Kunnen jullie morgen lekker met Antonia naar de zee toe, zeg ik.
Met wederzijdse allerhartelijkheid nemen we afscheid. Kinga krijgt zelfs nog een bedrag van Willemien toegestopt. Ik vertel mijn vader en Willemien dat we naar het vlakbij gelegen Techirghiol verkassen, een goedkoper hotel dan wel pension opzoeken. Ik had op internet gezien dat daar een ruim aanbod van pensions is. En. Inderdaad. Na een kleine rondvraag komen we bij het Complex Turistic Anina uit. Een eenpersoonskamer en een tweepersoonskamer met extra bed, twee nachten voor een totaal van 330 RON. Twee nachten voor die prijs van een van het vorige hotel. We zitten in het pensiongedeelte van het toeristische complex — en hier is geen WiFi... ...ach, het is vakantie en het verschijnsel onthaasten is mij niet vreemd.
Tegenover het toeristisch complex is een Profi supermarkt. We halen ons nog wat voor de volgende dag en deze avond. Als afzakkertje koop ik een flesje cava d’Oro, kijk daarna nog wat oninteressante TV en ik ga slapen. Op een prima bed. Op weg naar de volgende dag.
De zondag begint met een goede bak koffie. Ik geef de kinderen tweehonderd lei om de dag aan zee door te kunnen komen. Ze hebben er zin. Ik ook.
Goed met de taxi naar het hotel van mijn vader en Willemien. Waar is die taxi? Ik loop richting de hoofdweg die parallel loopt aan het meer van Techirghiol.
[...]liegt am gleichnamigen See, der einst ein Meeresbucht war und 1,5 m unter dem Meeresspiegel liegt. Der See hat eine Flächevon 1060 ha, ist 7 km lang und bis zu10 m tief. Sein Wasser hat einenen mehr als sechsmahl größeren salzgehalt als das Meereswasser.
Der Ort ist wegen der Heilwirkung des Seeschlamms berühmt.
Geen Taxi te vinden. Ik loop terug naar het hotel om aan de receptie te vragen een taxi voor me te bestellen. Voordat ik naar binnen ga kijk ik even naar links, de Strada Ovidiu. En. Wonderbaarlijk. In een rijtje geparkeerde auto’s ontwaar ik een taxi. Een chauffeuse. Op leeftijd. Ik vraag of ze maar naar Euforie Nord kan rijden. Ze beaamt dat.
Gaandeweg ontstaat er een geanimeerd gesprek. Ze had aan mijn accent gehoord dat ik uit de Ardeal afkomstig zou moeten zijn, maar dat ik ook geen Roemeen was. Ik vertel mijn vertel. Blijkt mijn chauffeuse al veertig jaar in Mamaia te wonen, dat haar man is overleden en dat ze geboren is in Cluj. De rit duurt te kort. Ze geeft me een kaartje en zegt dat als ik ooit in de buurt ben een keertje met Isza langs moet komen. 4,50 RON per kilometer, dat betaal ik in Târnăveni ook — dus geen toeristentarief, dat valt meer mee.
Ik neem hartelijk afscheid van Maria, stap uit en zie dat Unchiu Nicu en Tușa Flori al buiten staan voor het hotel. De begroeting is allerhartelijkst. Sinds de bruiloft van Tatiana heb ik die mensen niet meer gezien.
We gaan op weg naar Giurgeni. Ik en mijn vader zitten achterin. Ik zie dat de modaliteit van de wegen niet altijd bevorderlijk is voor zijn rug — gaten en hobbels. Gelukkig zijn we al snel op een wat betere weg. De E60 richting Hârșova. We rijden langs Mihail Kogălniceanu, het vliegveld. Helaaas is er niet veel te zien, noch de opgeslagen MiG’s 29 — ooit begin jaren negentig eentje over zien vliegen in Laslăul — noch de geheime CIA–gevangenis.
Met mijn vader heb ik het over van alles en nog wat, behalve over het weer. De reis gaat voorspoedig. We gaan weer die brug van die postzegel over en we zijn in Giurgeni.
Goed met de taxi naar het hotel van mijn vader en Willemien. Waar is die taxi? Ik loop richting de hoofdweg die parallel loopt aan het meer van Techirghiol.
[...]liegt am gleichnamigen See, der einst ein Meeresbucht war und 1,5 m unter dem Meeresspiegel liegt. Der See hat eine Flächevon 1060 ha, ist 7 km lang und bis zu10 m tief. Sein Wasser hat einenen mehr als sechsmahl größeren salzgehalt als das Meereswasser.
Der Ort ist wegen der Heilwirkung des Seeschlamms berühmt.
Geen Taxi te vinden. Ik loop terug naar het hotel om aan de receptie te vragen een taxi voor me te bestellen. Voordat ik naar binnen ga kijk ik even naar links, de Strada Ovidiu. En. Wonderbaarlijk. In een rijtje geparkeerde auto’s ontwaar ik een taxi. Een chauffeuse. Op leeftijd. Ik vraag of ze maar naar Euforie Nord kan rijden. Ze beaamt dat.
Gaandeweg ontstaat er een geanimeerd gesprek. Ze had aan mijn accent gehoord dat ik uit de Ardeal afkomstig zou moeten zijn, maar dat ik ook geen Roemeen was. Ik vertel mijn vertel. Blijkt mijn chauffeuse al veertig jaar in Mamaia te wonen, dat haar man is overleden en dat ze geboren is in Cluj. De rit duurt te kort. Ze geeft me een kaartje en zegt dat als ik ooit in de buurt ben een keertje met Isza langs moet komen. 4,50 RON per kilometer, dat betaal ik in Târnăveni ook — dus geen toeristentarief, dat valt meer mee.
Ik neem hartelijk afscheid van Maria, stap uit en zie dat Unchiu Nicu en Tușa Flori al buiten staan voor het hotel. De begroeting is allerhartelijkst. Sinds de bruiloft van Tatiana heb ik die mensen niet meer gezien.
We gaan op weg naar Giurgeni. Ik en mijn vader zitten achterin. Ik zie dat de modaliteit van de wegen niet altijd bevorderlijk is voor zijn rug — gaten en hobbels. Gelukkig zijn we al snel op een wat betere weg. De E60 richting Hârșova. We rijden langs Mihail Kogălniceanu, het vliegveld. Helaaas is er niet veel te zien, noch de opgeslagen MiG’s 29 — ooit begin jaren negentig eentje over zien vliegen in Laslăul — noch de geheime CIA–gevangenis.
Met mijn vader heb ik het over van alles en nog wat, behalve over het weer. De reis gaat voorspoedig. We gaan weer die brug van die postzegel over en we zijn in Giurgeni.
Unchiu Nicu, ondergetekende, Tușa Flori, Mariana en Aurel.
De foto is niet door mij gemaakt, maar gekregen via Tușa Flori.
De foto is niet door mij gemaakt, maar gekregen via Tușa Flori.
Mariana, Aurel, Tușa Flori, Raluca, Unchiu Nicu, Tatiana en mijn vader
De tafel wordt vol gezet met rachiu, salade, witte kaas, worstjes en schnitzels. Het is duidelijk te zien dat men heel blij is met ons bezoek.Vooral die Raluca is me er eentje, Iets van zes jaar en weet al te zeggen“I am Raluca”. Er is ook nog een zoontje, Andrei, echter die praat nog niet zo veel. Ging ook weer zijn middagdutje doen, dus ik heb geen foto kunnen maken.
Andrie met mijn neef Leo
Foto: © mijn broer
Foto: © mijn broer
Die kar waar Andrei op zit komt trouwens bij mij vandaan. Bij het kopen van mijn huis vreg ik de verkoopster om bovenstaande kar. Die was ooit gemaakt door haar man zaliger. Leek me een mooi aandenken. Bij het laatste bezoek van mijn broer is die kar meegegaan naar Giurgeni. Zo blijft die enerzijds toch in de familie en komt–ie veel beter tot zijn recht.
Tatiana haar man werkt in Zweden. Hij monteert daar kunststof deuren en kozijnen. De zonen van Nicu en Flori werken op de grote vaart. Hun oudste moet nog twee examens doen, en, dan is hij eerste officier. Aurel is weer gaan werken bij de pompinstallatie die water uit de Donau pompt. Weer? Ja! Bijna zeven jaar geleden was hij bij die pompinstallatie vijf meter naar beneden gevallen. Ribben gebroken. Geperforeerde long. Helikopter erbij en hij kwam in een gespecialiseerd ziekenhuis in de hoofdstad terecht. Vervolgens in de Roemeense ziektewet. Maar ja, dat is geen vetpot. Dus vorig jaar is hij toch maar weer begonnen met werken op zijn oude plek. wel met pijn in de schouder, dat nog steeds.
Men is tevens benieuwd hoe het nu met mijn ex gaat. Nou ja, zeg ik, ze is ogenomen op de psychiatrische afdelig van het ziekenhuis in Târnăveni. Ik vertel dat ik in april samen met mijn broer, Mihaela, Isza en de jongens haar een bezoek heb gebracht. Op zich is ze ietwat aangekomen — zag er beter uit dan de laatste keer, vorig jaar. Ook herkende ze Mihaela en mijn broer vrijwel meteen, terwijl dat toch ook weer een veertien jaar geleden was, de laatste keer. Maar ja, zeg ik, verder is ze nog steeds de weg kwijt. Zo vroeg ze me weer waarom ik met President Bush Irak heb aangevallen...
Tatiana haar man werkt in Zweden. Hij monteert daar kunststof deuren en kozijnen. De zonen van Nicu en Flori werken op de grote vaart. Hun oudste moet nog twee examens doen, en, dan is hij eerste officier. Aurel is weer gaan werken bij de pompinstallatie die water uit de Donau pompt. Weer? Ja! Bijna zeven jaar geleden was hij bij die pompinstallatie vijf meter naar beneden gevallen. Ribben gebroken. Geperforeerde long. Helikopter erbij en hij kwam in een gespecialiseerd ziekenhuis in de hoofdstad terecht. Vervolgens in de Roemeense ziektewet. Maar ja, dat is geen vetpot. Dus vorig jaar is hij toch maar weer begonnen met werken op zijn oude plek. wel met pijn in de schouder, dat nog steeds.
Men is tevens benieuwd hoe het nu met mijn ex gaat. Nou ja, zeg ik, ze is ogenomen op de psychiatrische afdelig van het ziekenhuis in Târnăveni. Ik vertel dat ik in april samen met mijn broer, Mihaela, Isza en de jongens haar een bezoek heb gebracht. Op zich is ze ietwat aangekomen — zag er beter uit dan de laatste keer, vorig jaar. Ook herkende ze Mihaela en mijn broer vrijwel meteen, terwijl dat toch ook weer een veertien jaar geleden was, de laatste keer. Maar ja, zeg ik, verder is ze nog steeds de weg kwijt. Zo vroeg ze me weer waarom ik met President Bush Irak heb aangevallen...
Ondergetekende, mijn ex en Isza
Foto: © mijn broer
Foto: © mijn broer
Unchiu Nicu vragt Aurel of die rachiu door hem is gemaakt. Aurel beaamt dat — hij zegt dat hij van mij ook een fles heeft gehad, maar dat die aan de sterke kant is. Ik zeg hen dat die rachiu inderdaad sterk is, 63º om precies te zijn...
Om een uur of drie gaan we weer richting de kust. Ik zie dat mijn vader redelijk moe is. In Eforie aangekomen zegt hij dat we geen hapje meer gaan eten — de rit is een aanslag geweest op zijn rug. Ik begrijp het volkomen.
Via de receptie van het hotel wordt een taxi voor me besteld. We zitten nog even buiten. We kletsen nog wat, terwijl ik vele senioren naar binnnen en aar buiten zie lopen. Ik maak kennis met Julia. Zij is de hostess van Fontana–reizen. Een geboren Roemeense die in de hoofdstad Nederlands aan de universiteit heeft gestudeerd. Ze vraagt me waar in de Ardeal ik woon. Ik zeg dat ik in Mureș woon. Ze antwoordt me dat ze dat wel dacht, vanwege mijn hoedje. Ik besef me ineens dat ik inderdaad een zogenaamde comănac draag, een strooien hoedje, typisch voor de streek waar ik woon.
Onder het toestappen van een aardig bedrag nemen we afscheid —de taxi komt eraan. Ik bel de kinderen dat ik eraan kom en dat we ergens een hapje gaan eten.
Voor dat hapje eten valt onze keuze op Restaurant Vera. Het restaurant met die live muziek, Restaurant Rubin is helaas gesloten.
Via de receptie van het hotel wordt een taxi voor me besteld. We zitten nog even buiten. We kletsen nog wat, terwijl ik vele senioren naar binnnen en aar buiten zie lopen. Ik maak kennis met Julia. Zij is de hostess van Fontana–reizen. Een geboren Roemeense die in de hoofdstad Nederlands aan de universiteit heeft gestudeerd. Ze vraagt me waar in de Ardeal ik woon. Ik zeg dat ik in Mureș woon. Ze antwoordt me dat ze dat wel dacht, vanwege mijn hoedje. Ik besef me ineens dat ik inderdaad een zogenaamde comănac draag, een strooien hoedje, typisch voor de streek waar ik woon.
Onder het toestappen van een aardig bedrag nemen we afscheid —de taxi komt eraan. Ik bel de kinderen dat ik eraan kom en dat we ergens een hapje gaan eten.
Voor dat hapje eten valt onze keuze op Restaurant Vera. Het restaurant met die live muziek, Restaurant Rubin is helaas gesloten.
Zo te zien hebben de kinderen zich prima vermaakt. Ik had op FB al een filmpje voorbij zien flitsen hoe heerlijk Toni in het zand speelde. Toni is zelfs daarna tot een echt prinsesje getransformeerd. Ook de foto van Florin voor die Polaris Slingshot laat zien wie er hier baas is.
Polaris Slingshot: vanaf €19.900 ex BTW
Terwijl we wachten tot het bestelde eten geserveerd wordt, komt er een doofstomme man langs. Hij stalt wat snuisterijen uit op tafel en loopt naar de volgende tafel. Een beproefd recept. Ik heb nog steeds een notitieboekje dat ik ooit in de trein kocht van een andere doofstomme man die hetzelfde stramien volgde. Een prinsesje van zacht plastic met een rok die oplicht in verschillende kleuren — precies iets voor Toni vind ik.
En we wachten en we wachten. Na drie kwartier komt eindelijk het eten op tafel. Tevergeefs vragen we waar de salade is gebleven voor Kinga en mijn boerenaardappeltjes. Gelukkig krijg ik wel de gegrilde groente en de gebakken mosselen in een saus van tomaten en gember.
Ik mopper als ik de rekening krijg. Niet vanwege het bedrag, 173,50 RON, maar vanwege het lange wachten en de vergeten salade en boerenaardappeltjes. De wat oudere serveerster zegt dat degene die ons hielp, nog maar net begonnen is — dat is niet ons probleem, antwoord ik. Daar kunnen we het mee doen. Desondanks was de kip à la Vera, de pikante vleesschotel, de kipschnitzel en de mosselen in rode saus heerlij, dat zei ook. Maar ik zei ook dat we een volgende keer hier echt niet meer terugkomen en Florin heeft inmiddels een dodelijke recensie op Tripadvisor gegeven.
Het is maandag. Tweede Pinksterdag in Roemenië. Het lange weekeinde zit erop. De roadtrip maakt rechtsomkeert richting huis.
Dit keer nemen we gewoon de snelle route. Over de snelwegen A2 en A3. Daarbij vertrekken we ook veel vroeger. Om half negen. We kopen eerst nog wat proviand voor onderweg in. Drinken een bak goede koffie. Huiswaarts.
Het is maandag. Tweede Pinksterdag in Roemenië. Het lange weekeinde zit erop. De roadtrip maakt rechtsomkeert richting huis.
Dit keer nemen we gewoon de snelle route. Over de snelwegen A2 en A3. Daarbij vertrekken we ook veel vroeger. Om half negen. We kopen eerst nog wat proviand voor onderweg in. Drinken een bak goede koffie. Huiswaarts.
Saai is de snelweg. Het enige vermeldenswaardige punt is de spoorbrug bij Cernavodă. Ik blijf het nog steeds een indrukwekkend bouwwerk vinden. Helaas mijn beide boekenvriendjes vermelden niets over deze brug. Waarom is mij een raadsel. Dus verwijs ik gemakshalve maar naar wikipedia. wist je trouwens dat er ook van deze brug een postzegel bestaat?
Uitgegeven 25 juni 1972 in een oplage van 350.000
Zeventien kilometer na de brug bij Cernavodă gaan we de brug bij Fetești over. Hiervoor moet tol worden betaald, net als bij Giurgeni elf lei. Je kunt dit ook elektronisch betalen, via een SMS'je, maar dan ben je iewat duurder uit vanwege de providerkosten. Ik betaal dus gewoon contant en met het verschil kan ik straks thuis weer een ei kopen.
Over de gevolgde route kan ik kort zijn, allersaaist tot na Ploiești. Met als meest deprimerende onderdeel de rondweg van București — wat een aggenebbisj–zooi. Smal, vervallen, architectonische dieptepunten langs de weg met als enige hoogtepunt een hoertje dat zich met een dildo bevredigt op een parkeerplaatsje naast de rondweg. Hop, we rijden gewoon door, Brașov wacht.
Over de gevolgde route kan ik kort zijn, allersaaist tot na Ploiești. Met als meest deprimerende onderdeel de rondweg van București — wat een aggenebbisj–zooi. Smal, vervallen, architectonische dieptepunten langs de weg met als enige hoogtepunt een hoertje dat zich met een dildo bevredigt op een parkeerplaatsje naast de rondweg. Hop, we rijden gewoon door, Brașov wacht.
Hapje eten even voorbij Ploiești
De avond voordat we vertrokken zijn we nog een souvenirwinkel ingeweest. Florin was helemaal weg van een kek hoedje — en, zeg nu zelf. Toni Macaroni is nog steeds een prinsesje. De lucht is grijs, net als het landschap. Goed gevuld reizen we verder.
Om half twee rijden we Predeal binnen. Nog zevenentwintig kilometer naar Brașov. En weg is de grijssluier die ons vanaf Eforie begeleid heeft. Rechts is trouwens een voormalige politiepost te zien, die bemand in de Gouden Tijd [1965–1989] in– en uitgaand verkeer in de gaten diende te houden.
We zijn in Brașov. Onze tussenstop op mijn verzoek om de Zwarte Kerk te bezoeken. we rijden drie rondjes rond de Piața Sfatuliu en vinden uiteinedelijk een plek om te parkeren. Op een taxistandplaats. Ik plaats mijn invalidenparkeerkaart en vind het goed zo.
Voor mij als liefhebber van het boek is Brașov een primus inter pares wat betreft de drukpers. Ik citeer:
One of the most important personalities in Brașov’s history is the humanist Johannes Honterus. He was the one who spread Lutheran reform in Transylvania, establishing the Evangelical Church in the region. Born in Brașov, he studied in Vienna and Krakow but returned to his homeland in 1533, where he managed to convert a big part of the population to Lutheranism. He also funded the humanist gymnasium, today the Johannes Honterus School, and set up a printing press. There, a large number of books were printed, including some that he wrote himself. In his time, the Catholic service in the Black Church was replaced with the Lutheran one.
[bron]
We zijn in Brașov. Onze tussenstop op mijn verzoek om de Zwarte Kerk te bezoeken. we rijden drie rondjes rond de Piața Sfatuliu en vinden uiteinedelijk een plek om te parkeren. Op een taxistandplaats. Ik plaats mijn invalidenparkeerkaart en vind het goed zo.
Voor mij als liefhebber van het boek is Brașov een primus inter pares wat betreft de drukpers. Ik citeer:
One of the most important personalities in Brașov’s history is the humanist Johannes Honterus. He was the one who spread Lutheran reform in Transylvania, establishing the Evangelical Church in the region. Born in Brașov, he studied in Vienna and Krakow but returned to his homeland in 1533, where he managed to convert a big part of the population to Lutheranism. He also funded the humanist gymnasium, today the Johannes Honterus School, and set up a printing press. There, a large number of books were printed, including some that he wrote himself. In his time, the Catholic service in the Black Church was replaced with the Lutheran one.
[bron]
Wat een prachtige stad. Ik geniet. Word overweldigd. Veel prikkels. Maar mooi!
Toni Macaroni is niet bij de fontein weg te slaan. Florin houdt haar in de gaten, want voor je het weet is zoțn kind zeikenat vanuit enthousiasme. We genieten. Ik ook. De Zwarte Kerk wacht.
We lopen er heen. Het is maandag. En je verzint het niet. De kerk is gesloten. Altijd op maandag. Ik berust. Na al die jaren is het me nog steeds niet gegund. Wellicht ben ik te veel behept met zonden en mag ik van God deze kerk niet bezoeken. Ik zeg nog tegen God dat ik gestopt ben met wiet te roken, maar helaas, geen beloning. En dat antiquariaat op de hoek wordt nu ook al bezet door een zaak die uitsluitend de allersmerigste koffie verkoopt. We gaan terug naar het plein.
Dan maar weer terug om wat te drinken...
Foto: © Kinga
Foto: © Kinga
Het is tijd om verder te gaan. We lopen terug naar de auto. En. Mozeskriebel. Een pamflet onder de ruitenwisser die geen uitnodiging is voor een of andre discotheek. Nee, een uitnoding door de plaatselijke prinsemarij om op bureau te komen. We hebben op een niet geëigende plaats geparkeerd. Florin wil meteen bellen. Ik zeg hem, laat maar, mijn kaart was duidelijk zichtbaar, Brașov heeft geen voldoende parkeerplaatsen voor mensen met een beperking zoals ik en we stonden niemand in de weg, behalve wellicht die ene taxichauffeur.
Laat die zaak maar komen, zeg ik Florin — ik ga alles uit de kast halen. Het is inmiddels een uur of vijf. We willen naar huis. Roemenië heeft nog een lange weg te gaan met zo'n invalidenparkeerkaart. Ik voel me verdrietig. Gepakt te worden voor iets waar je geen macht over hebt.
Hop, verder. om tien voor half zeven komen we bij Bălăușeri aan. Nog 13,4 kilometer en we zijn weer thuis na een zeer enerverende en emotionele roadtrip. Probleem is echter dat Aspergers wel emotie hebben maar er eigenlijk niet zo weten mee om te gaan. Dat schrijvende denk ik aan mijn vader.
Hop, verder. om tien voor half zeven komen we bij Bălăușeri aan. Nog 13,4 kilometer en we zijn weer thuis na een zeer enerverende en emotionele roadtrip. Probleem is echter dat Aspergers wel emotie hebben maar er eigenlijk niet zo weten mee om te gaan. Dat schrijvende denk ik aan mijn vader.
Thuisgekomen heeft Isza een maaltijd verzorgd. Kipfilet. Schnitzels. Salade. Patat. En. Om eerlijk te zijn. Ik heb haar niet echt gemist. Hahahahaha. Ze heeft daarbij een prachtig ensemble van een roos, een glazen bol, gras en een welkomstwoord klaargezet.
Fijn om weer thuis te zijn met Isza
Kees Flodder had ook meteen door dat ik weer terug was en nam zijn plaats in
Wat uiteindelijk overblijft zijn deze souvenirs en mijn verslag. Isza houdt van dolfijnen en van Kinga en Florin kreeg ze die boot met schelpen.
Naschrift I
Ik ben niet perfect. Wellicht komen jullie typefouten tegen in dit verslag. Maar daar schaam ik me niet voor. Zo is nu eenmaal het werkelijke leven. Net zo goed als dat ik jullie mijn mislukte foto's van deze roadtrip niet wil onthouden:
Ik ben niet perfect. Wellicht komen jullie typefouten tegen in dit verslag. Maar daar schaam ik me niet voor. Zo is nu eenmaal het werkelijke leven. Net zo goed als dat ik jullie mijn mislukte foto's van deze roadtrip niet wil onthouden:
Naschrift II
Op 5 juni ben ik begonnen aan de beschrijving van mijn roadtrip. Het is nu 15 juni. Waarom? Soms geen internet. Werken in de tuin. Twee dagen op bed vanwege een blessure aan de knie. Buren die naar de grote stad wilden.
Hoe dan ook. Het is 15 juni. Mijn vader die ik ik bezocht wordt vandaag 85!
Op 5 juni ben ik begonnen aan de beschrijving van mijn roadtrip. Het is nu 15 juni. Waarom? Soms geen internet. Werken in de tuin. Twee dagen op bed vanwege een blessure aan de knie. Buren die naar de grote stad wilden.
Hoe dan ook. Het is 15 juni. Mijn vader die ik ik bezocht wordt vandaag 85!
Leu Exchange Rate
RSS Feed
