SVVHDB — LXXXIX

Laslău Mic ⁄ Kleinlasseln

In het jaar 1701 trokken zestien families weg uit Laslău Românesc. Conflicten betreffende grondstoffen lagen ten grondslag aan dit vertrek. Conflicten die ook nog eens werden aangewakkerd door Hongaarse Grof —  graaf — Bethlem te Bahnea, die weigerde grond te verkopen aan de Roemenen, maar wel grond wilde verkopen aan de Saksen. De zestien families richtten een paar kilometer verderop een nieuw dorp op: Laslăul Săsesc in het Saksisch Kleinlasseln genoemd. In de volksmond heet dat dorp nog steeds “satul nou”, “het nieuwe dorp”. Mettertijd werd de naam veranderd in “Laslăul Mic” en “Laslăul Românesc” werd “Laslăul Mare”, respectievelijk Klein en Groot Laslăul.
Een kleine vijfentachtig jaar later bleken de twisten verdwenen. Tijdens de Boerenopstand van Horea, Cloșca en Crișan, weigerden inwoners van Kleinlasseln nog langer vier dagen voor de Grof onbetaald te werken. Hooguit twee dagen. De opstandelingen werden opgepakt en opgesloten in het gemeentehuis van Laslăul Mare. De gevangen werden ontzet door een met rieken bewapende woedende menigte uit Laslău Mare.
Bij het neerslaan van de opstand was de Grof de namen van de opstandelingen niet vergeten — ze werden gedwongen dienst te nemen in het leger.

Laslăul Mare en Laslăul Mic in 1769 – 1763

Tweehonderdveertien jaar na de oprichting togen wij naar Kleinlasseln, om Ba Ioan met zijn naamdag te feliciteren. Een doos ijs en een kaart die door mijn neefje Leonardo is gemaakt deden hem blij verrassen. Een uitmundende wijn werd geserveerd. Even later kwam ook Andras binnen met de felicitaties.

Na ons bezoek zei Isza me dat ze nog bij wat vrienden op bezoek wilde gaan. We reden glibberend en glijdend verder het dorp in. Om uit te komen bij Arpi en zijn vrouw. Arpi doet niet veel meer dan zijn dagen slijten op bed. Straks als de lente komt zal hij zijn karretje pakken en naar buiten kunnen. Arpi heeft geen benen. Protheses wil hij niet, wel een andere kar. Daar kan ik me iets bij voorstellen: een gemodificeerde kinderwagen met een stuur van een driewieler is nu niet echt een gemakkelijke rolstoel... ...ik moet eens gaan verzinnen hoe dit aan te pakken.

Terug naar huis nog even stil gestaan bij kerk die wordt gebouwd in Kleinlasseln. Ik ontkom niet aan de gedachte dat in tweehonderdveertien jaar veel kan veranderen. In oorsprong een Saksisch dorp. Ten tijde van Stejarul din Scornicești — de Eik uit Scornicești — begon reeds de uittocht der Saksen. In 1995 kwam ik voor het eerst in Kleinlasseln. De zus van mijn ex was er met haar toenmalige echtgenoot naar toe verhuisd. Eerst woonden ze in Sibiu.Haar man was taxichauffeur en zij werkte in een textielfabriek.  Haar man kreeg darmkanker en dientengevolge een flinke operatie en werd arbeidsongeschikt. Zij werd ontslagen omdat ze wat probeerde bij te verdienen door de onderhandse verkoop van haar verdonkeremaande overhemden. Hun flat in Sibiu werd opgesoupeerd, evenals hun twee auto’s. Met het laatste geld kochten ze een huis in Kleinlasseln. Dat  later de koopakte van meter klopte is weer een heel ander verhaal.
In 1993 woonden er nog drie Saksische families. Momenteel nog een. Kleinlasseln wordt nu bevolkt door Rroma, een paar Hongaren en wat arme sloeberroemenen.
Maar een paar families zijn Roemeens–orthodox. Moet daar nu een kerk voor worden gebouwd? En ook nog eens door mensen die een uitkering genieten en in ruil daarvoor arbeid voor de gemeenschap moeten verrichten? Het is me duidelijk — Bucur, de loco–burgemeester, en de priester uit Laslăul Mare — waar ik eerder over schreef — blijken wel heel goede vrienden van elkaar.

Eigenlijk had ik dit allemaal veel eerder willen opschrijven, maar het was zo ongelooflijk koud in de voorkamer waar ik mijn bibliotheek, iMac en lekkere bureaustoel heb. De afgelopen twee weken is er flink wat hout doorheen gegaan. Gelukkig had ik de houtvoorraad afgelopen zomer al aangevuld, zodat we nog een goede buffer hebben. Desalniettemin gister nog een kuub erbij gekocht. Van de illegale houtkap, dus tamelijk vers hout. Welnu, we kunnen het mengen met het reeds kurkdroge hout van vorig jaar. De prijs was wel hoger. Vorig jaar 65 lei per kuub betaald en dat was nu 100.